و ثالثا: بر فرض اینکه عبارت "فصوص الحکم" متشابه به نظر آید آن را با توجه به محکمات کلمات گوینده آن در فصوص و فتوحات و دیگر کتب او باید تفسیر و تشریح کرد.
هم طوطی هم زنبور، نه طوطی نه زنبور!
اما قیاس وحی بر پیامبر به تولید عسل از سوی زنبور - چنان که قبل از این هم اشاره شد - قیاس درستی نیست و فارق بزرگی دارد؛ زیرا همان گونه که بیان گردید پیامبر نسبت به وحی قابل است و زنبور نسبت به تولید عسل فاعل میباشد. آری قیاس ابلاغ وحی از سوی پیامبر به مردم به عسل دادن از طرف زنبور رواست، همان طور که قیاس وحی بر پیامبر به وحی بر زنبور که چگونه خانه بسازد صحیح میباشد؛ همچنان که قیاس ابلاغ وحی از سوی پیامبر و سخن گفتن او به عنوان سفیر الهی با انسان های همزبان خود بدون اینکه او در سفارت و رسالت و مفاد وحی دخل و تصرف نماید به سخن گفتن طوطی به تقلید از انسان و تلفظ کردن کلمات انسان توسط آن بدون کم و کاست، قیاس درستی است. و منظور از این تشبیه هم همین جهت است نه جهت دیگر؛ و به اصطلاح طوطی مثال است نه مثل، زیرا "التشبیه یقرب من وجه و یبعد من وجوه". و تشبیه نکردن ابلاغ پیامبر به زنبور نیز به خاطر این است که زنبور نمی تواند مانند طوطی گویا باشد.
.jpg)
