آیت‌الله منتظری

صاحب کشفی که مشاهده کرد صورتی را که به او القاء می‎کند معارفی را که در نزد او نبوده و به او اعطا می‎کند آنچه را پیش از آن نداشت، پس آن صورت عین شخص مکاشف است نه غیر او. پس مکاشف از درخت جان خود میوه کشت خویش را چیده است". پس از آن هم می‎گوید: "کالصورة الظاهرة منه فی مقابلة الجسم الصقیل لیست غیره الا ان المحل او الحضرة التی رأی فیها صورة نفسه یلقی الیه بتقلب من وجه لحقیقة تلک الحضرة ... فمن عرف استعداده عرف قبوله"؛ "مانند چهره ظاهری شخص مکاشف که در مقابل جسم صیقلی (همچون آینه) قرار می‎گیرد و آن چهره غیر از شخص مکاشف نیست، منتها محل و محضری که در آن چهره خود را دیده است با یک تغییری که آن محل یا محضر اقتضا دارد به او (چهره خود را) القاء می‎کند... پس کسی که استعداد خود را شناخت قابلیت خود را هم می‎شناسد".

توضیح :

اولا: همان طور که محقق جندی شارح بزرگ و اول کتاب فصوص الحکم گفته است، ابن عربی در اینجا می‎خواهد بگوید که اگر شخص مکاشف صورت فرشته یا صورت دیگری را مشاهده کرد مبادا بپندارد که آن صورت خداوند است، هرچند آن صورت به شخص مکاشف بگوید من خدا هستم؛ زیرا خداوند که وجود غیرمتناهی است محدود به حد و مقید به صورت خاصی نمی گردد، هرچند در تمام صورت ها