صفحه ۱۰۲

الکتاب الا تصویر الحقائق، سواء کان بآلة القصب والمداد فی قرطاس او جلد حیوان او بواسطة الملک الملهم الملقی للحقایق فی صفحة الدماغ او النفس بمداد الفیض الالهی... ؟".

"آیا کتاب جز چیزی است که در آن نگاشته می‎شود، خواه نوشتنی عقلی باشد یا حسی ؟ و آیا کتاب چیزی جز صورت گری حقایق است، خواه به وسیله ابزار نی و مداد در کاغذ یا پوست حیوان باشد، یا به وسیله فرشته الهام بخش القاء کننده حقایق در صفحه مغز یا جان به واسطه مداد فیض الهی... ؟".

از این عبارت استفاده می‎شود که به گفته او قرآن بر پیامبر قرائت و القاء می‎شد و نفس نبوی و خیال او آن را قبول و تلقی می‎کرد، نه اینکه قوه خیال او فاعل باشد آن چنان که در علم فکری به حسب ظاهر امر این گونه می‎نماید.

او در شواهد الربوبیة هم، مشهد پنجم، شاهد اول، اشراق ششم درباره وحی و الهام می‎فرماید:

"یهجم علیه کانه القی الیه من حیث لایدری، سواء کان عقیب طلب و شوق او لا".

"(در وحی و الهام) بر شخص مکاشف، علم هجوم برده گویا به او از جایی که نمی فهمد القاء می‎شود؛ خواه این علم به دنبال خواهش و شوق باشد یا نه".

رجوع شود نیز به آخر مبدأ و معاد صدرالمتألهین (ع)، فصلی که

ناوبری کتاب