آیت‌الله منتظری

مسائل تشریح و پیوند اعضا

الف - تشریح :

مساله 3292- تشریح میت مسلمان بدون جهت حرام است، و برای قطع اعضای بدن او دیه ولی تشریح میت غیر مسلمان اگر اهل ذمه نباشد جایز است، و در اهل ذمه احوط واجب می‎شود. ترک آن است، مگر آنکه حفظ جان مسلمان یا اهل ذمه بر آن متوقف باشد.

مساله 3293- اگر تشریح بدن غیر مسلمان ممکن باشد تشریح بدن مسلمان برای یاد گرفتن مسائل پزشکی جایزنیست، گرچه حفظ جان مسلمانی یا عده ای از مسلمانان بر تشریح متوقف باشد. و اگر با امکان تشریح غیر مسلمان بدن مسلمان را تشریح کنند معصیت کرده اند و بر آنان دیه واجب است، و حکم و مقدار دیه آن در مساله «3285» بیان شد.

مساله 3294- اگر حفظ جان مسلمانی یا عده ای از مسلمانان بر تشریح انسان متوقف باشد و تشریح غیر مسلمان امکان نداشته باشد، در این صورت تشریح بدن مسلمان به مقدار ضرورت جایز است، ولی برای صرف یاد گرفتن - بدون آنکه زندگی مسلمانی متوقف بر آن باشد - جایز نیست و علاوه بر آن موجب دیه است.

مساله 3295- در موردی که حفظ جان مسلمانان متوقف بر تشریح بدن مسلمان باشد بنابراحتیاط دیه آن را بپردازند، هرچند عدم وجوب آن بعید نیست.

ب - پیوند اعضا:

مساله 3296- اگر حفظ جان مسلمانی متوقف بر پیوند عضوی از اعضای میت مسلمان به بدن او باشد قطع و پیوندآن عضو جایز است، و بنابراحتیاط دیه را بپردازند. و اینکه دیه بر قطع کننده باشد یا مریض محل اشکال است، ولی پزشک می‎تواند با مریض قرار بگذارد که دیه را خود مریض بپردازد.