ضامن است، و نیز اگردیگری کاری کند که حیوان به سوار خود یا شخص دیگری صدمه بزند ضامن میباشد.
مساله 3289- اگر کسی به حیوان حلال گوشت یا حیوان حرام گوشتی که ملک دیگری است و ارزش دارد زخمی بزندیا جایی از بدنش را ببرد، باید تفاوت قیمت سالم و معیوب آن را به صاحبش بدهد، و اگر آن را تلف کند باید همه قیمتش را بپردازد. و اگر ذبح شرعی نماید صاحب حیوان میتواند تفاوت قیمت حیوان زنده و حیوان ذبح شده رامطالبه نماید، و اگر از حیوان ذبح شده صرف نظر کند و قیمت همه حیوان را مطالبه نماید، بنابراحتیاط واجب ذبح کننده باید او را راضی کند.
مساله 3290- بنابرمشهور اگر کسی سگ شکاری دیگری را تلف کند باید چهل درهم نقره سکه دار - که بیست و یک مثقال معمولی میشود - به او بدهد، و اگر سگ محافظ خانه یا باغ کسی را تلف کند باید بیست درهم نقره سکه دار به او بپردازد، و اگر سگ گله کسی را تلف کند باید بیست درهم نقره سکه دار و بنابر قولی یک گوسفند به او بدهد، و اگرسگ محافظ مزرعه کسی را تلف کند باید یک قفیز گندم - که ده صاع میشود - به او بدهد. ولی بنابراحتیاط واجب اگرقیمت معمولی سگ بیش از اینها باشد در همه این اقسام قیمت آن را بدهد، و اگر کمتر باشد با هم مصالحه کنند.
مساله 3291- اگر حیوان به زراعت یا مال کسی خسارت وارد کند بنابرمشهور اگر در شب باشد صاحب حیوان ضامن خسارت است، و اگر در روز باشد ضامن نیست، ولی بنابراحتیاط ش واجب اگر در روز هم صاحب حیوان مسامحه وکوتاهی کرده باشد باید خسارت را بدهد.