آیت‌الله منتظری

را باید به ورثه دیگر بچه بدهد، و به خود او - چون قاتل است - از دیه چیزی نمی رسد.

مساله 3282- دیه مقتول از ترکه او محسوب است و در درجه اول به مصرف بدهیهای او می‎رسد، و از باقیمانده آن یک سوم به مصرف وصیتهای او می‎رسد، و اگر چیزی باقی ماند بین ورثه تقسیم می‎شود. و زن و شوهر نیز سهم خودرا می‎برند، ولی برادر و خواهر مادری که از پدر جدا هستند از آن ارث نمی برند، بلکه بنابرمشهور هیچ یک از خویشان مادری از دیه ارث نمی برند.

مساله 3283- اگر عده ای در قتل خطائی یک نفر شریک باشند دیه مقتول به تعداد افراد شریک در قتل تقسیم بندی می‎شود، و اگر خود مقتول نیز در قتل خطائی خود شریک باشد - مثل اینکه عده ای مشغول خراب کردن دیوار یاساختمان باشند و ناگهان دیوار خراب شده و یکی از آنان کشته شود و هیچ یک مسبب اصلی قتل نباشند - سهم مقتول نیز در تقسیم دیه در نظر گرفته می‎شود و به اندازه سهم او از مجموع دیه کسر می‎شود، و باقیمانده آن را عاقله افرادشریک در قتل به ورثه مقتول می‎پردازند.

مساله 3284- اگر بچه نابالغ یا شخص بالغی که به دستور مربی شنا در حال آموختن شنا بوده اتفاقا غرق شود، چنانچه غرق شدن او در نظر عرف مستند به مربی شنا باشد وی ضامن دیه غریق می‎باشد.

مساله 3285- دیه قطع اعضای میت مسلمان آزاد مانند دیه جنین کاملی است که روح در آن دمیده نشده باشد، پس اگر جنازه مسلمانی را سر ببرند یا شکمش را پاره کنند یا کار دیگری را انجام دهند که اگر زنده بود به آن جهت می‎مرد، باید یکصد مثقال شرعی طلای سکه دار - یعنی "‏345/6» گرم طلا - بدهند. و دیه بریدن اعضای او به نسبت دیه خوداوست.

مساله 3286- دیه ای که از بابت جنایت بر میت واجب می‎شود باید صرف حج یا صدقات و یا خیرات برای شخص میت شود و میان ورثه تقسیم نمی شود.

مساله 3287- ولی یا اولیای مقتول که حق قصاص دارند کسانی هستند که از او ارث می‎برند، جز زن و شوهر که در این حق شرکت ندارند، هرچند از دیه ارث می‎برند، بلکه شرکت برادر و خواهر مادری و سایر خویشان مادری نیز محل اشکال است. و مقتضای بعضی روایات این است که زن به طور کلی حق قصاص ندارد، و احتیاط در باب خون مطلوب است.

مساله 3288- کسی که سوار حیوان است اگر کاری کند که آن حیوان به کسی آسیب برساند