آیت‌الله منتظری

- بریدن یا از بین بردن جفت آن موجب دیه کامل و بریدن یا از بین بردن یکی از آنها موجب نصف دیه است، هرچند در بریدن یک لب یا یک بیضه و یا دو پلک چشم احتیاط در مصالحه برنصف است. و در حکم به دیه فرقی میان صورت عمد و غیر عمد آن وجود ندارد.

مساله 3263- دیه چند چیز مانند دیه قتل است:

1 - دو چشم کسی را درآورند یا کور کنند، و اگر یکی از آنها را درآورند یا کور کنند باید نصف دیه قتل را بپردازند. و اگرکسی بر حسب خلقت یا به جهت حادثه ای یک چشم بیشتر ندارد، درآوردن یا کور کردن همان یک چشم موجب دیه کامل است. و اگر چهار پلک دو چشم کسی را ببرند بنابرمشهور موجب دیه کامل است، ولی بنابراحتیاط مصالحه کنند. همچنین در بریدن دو پلک چشم به نصف دیه مصالحه نمایند.

2 - دو گوش کسی را از بیخ ببرند یا آنها را به طور کلی کر کنند و امید بهبودی هم در بین نباشد، و اگر یکی از آنها را ببرندیا کر کنند باید نصف دیه قتل را بدهند. و اگر نرمه یک گوش را ببرند باید یک سوم دیه یک گوش را بدهند.

3 - تمام بینی یا تمام نرمه بینی کسی را ببرند یا کاری کنند که به طور کلی بوی چیزی را نفهمد و امید خوب شدن هم نباشد.

4 - زبان کسی را که لال نیست از بیخ ببرند، و اگر قسمتی از آن را ببرند بنابراحتیاط نسبت آن قسمت را به همه زبان بسنجند، همچنین نقصی را که در اثر بریدن آن در مخارج حروف بیست و هشتگانه پیدا می‎شود حساب کنند، یعنی دیه کامل را به حروف بیست و هشتگانه تقسیم کنند، و در تفاوت این دو با هم مصالحه نمایند. و اگر زبان شخص لال راببرند باید یک سوم دیه قتل را بدهند، و اگر قسمتی از آن را ببرند آن قسمت را نسبت به همه زبان او بسنجند و حساب کنند.

5 - تمام دندانهای کسی را از بین ببرند، و دیه هرکدام از دوازده دندان جلوی دهان که شش عدد در بالا و شش عدد درپایین می‎باشد پنجاه مثقال شرعی - هجده نخودی - طلای سکه دار یا پانصد درهم نقره سکه دارمقدار هر مثقال شرعی طلا برابر با (‏3/456 گرم)، و مقدار هر درهم نقره سکه دار برابر با (‏2/419 گرم) می‎باشد. است، و دیه هرکدام از شانزده دندان عقب دهان بیست و پنج مثقال شرعی طلای سکه دار یا دویست و پنجاه درهم نقره سکه دار است.

6 - دو لب کسی را ببرند، و اگر یکی از آنها را ببرند بنابراحتیاط بر نصف دیه توافق و مصالحه نمایند.