و تلفیق بدین نحو که نصف دیه را مثلا شتر و نصف آن را گاو بدهند کافی نیست. و اگر بخواهند قیمت یکی از شش چیزرا بدهند باید دو طرف توافق کنند، وگرنه کافی نخواهد بود.
مساله 3255- دیه قتل زن نصف دیه قتل مرد است.
مساله 3256- دیه کامل یک مرد کافر اهل ذمه هشتصد درهم (برابر 1934/3 گرم نقره سکه دار) و دیه زن کافر اهل ذمه نصف آن است. و کافر غیر ذمی دیه ندارد، هرچند کشتن او بدون جهت جایز نیست.
مساله 3257- اگر قتل در یکی از ماههای حرام - یعنی: "محرم"، "رجب"، "ذی قعده" و "ذی حجة" - واقع شود، یک سوم از دیه به آن افزوده میشود و دو ماه متوالی روزه را هم باید در ماههای حرام بگیرد. همچنین است بنابراحتیاطواجب اگر قتل در حرم مکه واقع شده باشد.
مساله 3258- دیه قتل عمد را باید در یک سال پرداخت کرد، و دیه قتل خطائی ظرف سه سال و در سه قسطپرداخت میشود، و دیه قتل شبه عمد را بعضی از فقها فرموده اند باید در دو سال و به دو قسط پرداخت شود و احوطرعایت این قول است. ولی در تمام این موارد ورثه مقتول میتوانند با قاتل توافق کنند که دیه به صورت نقد یا با اقساطبیشتری پرداخت شود.
مساله 3259- در قتل عمدی انتخاب دیه و مقدار آن بستگی به توافق ورثه مقتول با قاتل دارد، مگر اینکه قبلا بر اصل دیه شرعی به طور کلی توافق کنند که در این صورت اختیار با قاتل است. ولی در قتل خطا و شبه عمد دیه دهنده هرکدام از شش چیز را بخواهد میتواند انتخاب کند، و اگر بخواهد قیمت یکی از شش چیز را بدهد باید دوطرف توافق کنند.
مساله 3260- ورثه مقتول و قاتل میتوانند به چیزی که ارزش آن کمتر یا بیشتر از شش چیز ذکر شده است با یکدیگرتوافق نمایند.
قصاص و دیه اعضا:
مساله 3261- در قطع اعضای انسان و ایجاد جراحت در بدن او قصاص جایز است، به شرط آنکه قابل کنترل باشد ودقت شود که زیاده روی در کار نباشد، و بنابراحتیاط واجب با اجازه حاکم شرع باشد. و اگر کنترل ممکن نیست دیه میگیرند.
مساله 3262- میزان کلی در دیه اعضای اصلی انسان این است که هر عضوی که فرد باشد - مانند: زبان و آلت تناسلی - بریدن و از بین بردن آن موجب دیه کامل است، یعنی یکی از شش چیزی که در دیه قتل گفته شد. و هر عضو اصلی که جفت باشد - مانند: دست، پا، گوش و چشم
.jpg)
