صفحه ۵۸۸

1 - "قتل عمدی"، و آن عبارت است از اینکه قاتل به قصد کشتن کسی کاری را انجام دهد که باعث کشته شدن او شود، یا اینکه با توجه و قصد کاری را که معمولا کشنده است نسبت به او انجام در این قسم از قتل اگر قاتل بالغ و عاقل باشد ورثه مقتول حق دارند قصاص دهد و او بمیرد. کنند، مگر اینکه با قاتل بر گرفتن دیه متعارف یا بیشتر و یا کمتر توافق کنند یا به طور کلی او را عفو نمایند، و چنانچه قاتل به پرداخت دیه راضی نشود فقط حق قصاص دارند.

2 - "قتل شبه عمد"، و آن عبارت است از اینکه قاتل قصد کشتن کسی را نداشته و با توجه کاری را که به طور معمول کشنده نیست نسبت به او انجام دهد و بر حسب اتفاق به مرگ او منجر شود، مثل اینکه به قصد تادیب او را چوب یاتازیانه زند و اتفاقا آن شخص بمیرد. در این صورت وارثان مقتول حق قصاص ندارند و فقط می‎توانند عفو کنند یا دیه بگیرند.

3 - "قتل خطائی"، و آن عبارت است از اینکه قاتل نه قصد کشتن آن شخص را داشته و نه خواسته کاری را نسبت به اوانجام دهد، مانند اینکه به قصد کشتن کبوتر تیری را رها کرده و اتفاقا به انسانی خورده و او را کشته است، یا در رانندگی بدون مسامحه و تخلف با کسی تصادف کرده و او را کشته است. در این صورت وارثان مقتول حق قصاص ندارند، بلکه اگر قاتل خود اقرار کرده باشد باید دیه آن را بپردازد، همچنین است بنابراحتیاط اگر قتل از راه قسامة ثابت شده باشد.ولی اگر قتل با شهادت دو مرد عادل ثابت شده خود قاتل دیه را بدهکار نیست، بلکه دیه بر عاقله و خویشاوندان قاتل است به تفصیلی که در مساله «3276» گفته خواهد شد، لکن اگر قاتل از اهل ذمه باشد دیه - هرچند خطائی باشد - برخود قاتل است. و اگر خود قاتل یا دیگری با رضایت خود یا مثلا اداره بیمه به نیابت عاقله دیه را بپردازند ذمه عاقله بری می‎شود.

مساله 3241- خودکشی به هرشکل باشد حرام و از گناهان کبیره است، از حضرت امام جعفر صادق (ع) نقل شده که فرمودند: "هرکس عمدا خودکشی کند در آتش جهنم مخلد خواهد بود"وسائل الشیعه، کتاب القصاص، باب 5 از ابواب (القصاص فی النفس)، حدیث 1. و از حضرت امام محمد باقر (ع) روایت شده است: "شخص مومن به هر بلایی گرفتار می‎شود و به هر مرگی می‎میرد ولی خود کشی نمی کند".وسائل الشیعه، کتاب القصاص، باب 5 از ابواب (القصاص فی النفس)، حدیث 3. و کسی که خودکشی می‎کند خون او هدر می‎رود. و اگر به کسی بگوید: "مرا بکش وگرنه تو را می‎کشم" اطاعت او جایز نیست، ولی

ناوبری کتاب