بنابراحتیاط واجب افراد حاضر برای قصاص با افراد غایب تماس بگیرند و یا صبر کنند، ولی اگر تماس با افراد غایب میسر نیست و فعلا نیز امید برگشتن آنهانمی رود به گونه ای که تاخیر قصاص در معرض تضییع حقوق حاضرین میباشد، در این صورت جایز است با نظرحاکم شرع - که ولی افراد غایب است - پس از پرداخت سهم دیه افراد غایب قصاص انجام شود. همچنین اگر بعضی ازورثه و اولیای مقتول صغیر یا مجنون باشند و تاخیر قصاص تا زمان برطرف شدن عذر آنها موجب تضییع حقوق دیگران میشود و یا در معرض آن میباشد، بنابر اقوی جایز است با نظر حاکم شرع پس از پرداخت سهم دیه صغیر ومجنون قصاص انجام شود. و اگر همه آنان صغیر باشند قصاص توسط ولی آنها از طرف آنها محل اشکال است، بلکه باید صبر کند تا خودشان بزرگ شوند و تصمیم بگیرند، ولی اگر تاخیر را به ضرر میداند و مصلحت آنها را در گرفتن دیه تشخیص میدهد جایز است در گرفتن دیه با قاتل توافق کند، و در این صورت صغار پس از بزرگ شدن حق قصاص ندارند.
مساله 3237- اگر کسی دو یا چند نفر را یک دفعه یا متعاقبا بکشد اولیای هرکدام از مقتولین حق قصاص دارند، ولی بنابراحتیاط با توافق یکدیگر اقدام به قصاص نمایند تا حقوق همه رعایت شود، و در این صورت پس از قصاص هیچ کدام حق مطالبه دیه را ندارند. و اگر اولیای یکی از مقتولین قاتل را عفو کنند یا به گرفتن دیه با او توافق نمایند، اولیای مقتول یا مقتولین دیگر میتوانند قاتل را قصاص نمایند.
مساله 3238- قصاص باید به وسیله شمشیر یا مانند آن از آلات قتاله تیز انجام شود که طرف شکنجه نشود، و جایزنیست دست و پا و اعضای او را ببرند، هرچند او مقتول را شکنجه کرده یا اعضای او را بریده باشد. ولی ظاهرا کشتن اوبه وسیله ضرب گلوله به مغز یا وارد کردن شوک الکتریکی که او را زودتر خلاص و راحت کند نیز مانعی ندارد.
مساله 3239- اگر دیوانه یا بچه نابالغ کسی را بکشد قصاص نمی شود و حکم قتل خطائی را دارد، یعنی خویشاوندان پدری او که "عاقله" نام دارند باید دیه مقتول را بپردازند. و اگر عاقلی دیوانه ای را بکشد قصاص نمی شود، ولی بایددیه او را بدهد، بلکه اگر عاقل بالغی بچه نابالغی را بکشد قصاص خالی از اشکال نیست و احتیاط در گرفتن دیه است، و در کشتن جنین - هرچند روح در آن دمیده شده باشد - این اشکال قوی تر است. همچنین اگر قاتل نابینا باشد قصاص او محل اشکال است و احوط اکتفای به دیه است.
اقسام قتل:
مساله 3240- قتل بر سه قسم است:
.jpg)
