آیت‌الله منتظری

مسائل قصاص و دیات

"قصاص" یکی از قوانین اسلامی است که حیات و امنیت فرد و اجتماع وابسته به آن می‎باشد. خدای متعال در قرآن کریم می‎فرماید: "ولکم فی القصاص حیاه یا اولی الالباب لعلکم تتقون"بقرة (2):179. یعنی: "و برای شما در قصاص زندگی وحیات است ای صاحبان خرد، باشد که تقوی پیشه کنید". از حضرت امام سجاد (ع) روایت شده است که در ذیل این آیه شریفه فرمودند: "برای شما در قصاص حیات است زیرا کسی که قصد کشتن دیگری را کرده می‎داند که او راقصاص می‎کنند و به همین خاطر از کشتن دست می‎کشد، این برای کسی که قصد کشتن او را داشته حیات است، وبرای فرد جانی نیز حیات است (زیرا اگر می‎کشت او را هم می‎کشتند)، و برای دیگران هم حیات است زیرا می‎دانندقصاص واجب است و از ترس آن برقتل یکدیگر جرات نمی کنند".وسائل الشیعه، کتاب القصاص، باب 19 از ابواب (القصاص فی النفس)، حدیث 6.

مساله 3228- اگر شخص بالغ و عاقل به اختیار خود از روی عمد و به ناحق مسلمان عاقلی را بکشد یا یکی از اعضای بدن او را قطع کند، ورثه مقتول و یا شخص مجروح می‎توانند او را قصاص نمایند، ولی بنابراحتیاط باید با اجازه حاکم شرع باشد.

مساله 3229- اگر کسی به ناحق دستور کشتن مسلمان عاقلی را دهد و قاتل و دستوردهنده هر دو بالغ و عاقل و آزادباشند، با اجازه حاکم شرع قاتل را می‎کشند و دستوردهنده را برای همیشه در زندان نگه می‎دارند، همچنین است اگریک کدام شخصی را نگه دارد تا دیگری او را بکشد.

مساله 3230- در کشتن فرقی نیست بین اینکه قاتل سر کسی را ببرد، یا تیر یا شمشیر و یا کارد یا با عصا و چوب به او بزند تا بمیرد، یا او را از جای بلندی پرت کند، یا به او بزند، یا او را خفه کند، در آتش بیندازد و نگذارد بیرون بیاید، یارگ او را بزند و نگذارد روی آن را ببندد، یا در آب بیندازد به گونه ای که نتواند بیرون بیاید، یا او را نزد درندگان بیندازدتا او را بدرند، یا از غذا و آب باز