آیت‌الله منتظری

هرچند دشمنی او موجب فسق شهادت دهنده نباشد. ولی شهادت دوست به نفع دوست خود - هرچند با هم صمیمی باشند - قبول می‎شود.

مساله 3133- در مواردی که شهادت زن پذیرفته است شهادت "زن و شوهر" به نفع یا به ضرر یکدیگر قبول می‎شود.همچنین شهادت "پدر و فرزند" به نفع یکدیگر و شهادت "برادر یا خواهر" به نفع یا به ضرر یکدیگر پذیرفته است، ولی پذیرفته شدن شهادت فرزند علیه پدر خود محل اشکال است.

مساله 3134- در مواردی شهادت چهار زن عادل بدون ضمیمه شهادت مرد و یا قسم پذیرفته می‎شود، از جمله درمورد: بکارت، وضع حمل و عیوب باطنی زنان و نیز سایر امور زنانه که معمولا زنها از آنها اطلاع دارند. و در امور مالی شهادت یک زن عادل نیز قبول می‎شود. پس اگر ا یک زن شهادت دهد که فلان مال بر حسب وصیت متعلق به فلان شخص است، شهادت او نسبت به یک چهارم آن ارث یا آن مال پذیرفته می‎شود، و اگر دو زن شهادت دهند نسبت به نصف آن، و اگر سه زن شهادت دهند نسبت به سه چهارم، و اگر چهار زن شهادت دهند شهادت آنان نسبت به مجموع آن ارث یا مال پذیرفته است.

مساله 3135- شرایط شاهد در حقوق الهی محض بعدا در باب حدود بیان می‎شود، ولی دعاوی مربوط به حقوق مالی نسبت به شخص زنده به طور کلی با شهادت دو مرد یا شهادت یک مرد و دو زن و یا شهادت یک مرد و قسم خوردن مدعی ثابت می‎شود - خواه مال مورد ادعا عین باشد یا دین - و بنابراحتیاط ادای شهادت را برقسم مقدم دارند.

مساله 3136- کسی که صلاحیت ادای شهادت را دارد در صورتی که از او تقاضا شود باید شهادت دهد. ولی اگر از اوخواسته نشود واجب نیست، مگر اینکه یک طرف دعوی بخواهد بر طرف دیگر ظلم کند و حقیقتی را پایمال گرداند، که در این صورت ادای شهادت در هر حال واجب و کتمان آن حرام است.

مساله 3137- کسی که حقیقتی را می‎داند نباید از ادای شهادت خود داری نماید، مگر اینکه در اثر شهادت دادن ضررقابل توجهی به او وارد شود که تحمل آن مشکل باشد، ولی اگر موضوع از امور مهمه باشد - مثل اینکه در اثر عدم شهادت او خونی به ناحق ریخته می‎شود - در این صورت نباید از شهادت خودداری نماید.

مساله 3138- شهادت و گواهی شهود در صورتی مورد قبول است که مفهوم شهادت آنها از نظر "مورد"، "زمان"، "مکان" و "صفات" یکی باشد. و چنانچه گفته های شهود با هم مغایر باشد چیزی ثابت نمی شود، بلکه شهادت آنان ازاعتبار ساقط می‎شود.