صفحه ۵۴۲

وصیت نماید، و اگر قضای نماز و روزه او برپسر بزرگتر یا سایر ورثه اش - به تفصیلی که در مساله «1229» گفته شد - واجب باشد باید به او اطلاع دهد یا وصیت نماید که برای او بجا آورند.

د - اگر از دیگران طلبکار است یا نزد دیگران امانتی دارد یا اموالی را در جایی پنهان کرده، چنانچه وارثان نمی دانند و بانگفتن حق آنان ضایع می‎شود واجب است اطلاع دهد، و در صورتی که احتمال دهد حق فرزندان صغیرش از بین می‎رود یا خود آنان ضایع می‎شوند، باید برای آنان قیم و سرپرست امینی معین نماید.

شرایط وصیت کننده و وصیت:

مساله 2989- وصیت کننده باید عاقل و بالغ باشد و از روی اختیار وصیت کند، پس وصیت از روی اکراه صحیح نیست. و کودک ده ساله ای که خوب و بد را تشخیص می‎دهد اگر برای خویشان خود یا برای کار خوبی - مثل ساختن مسجد و مدرسه - وصیت کند، نسبت به یک سوم از مالش صحیح می‎باشد، ولی صحت وصیت سفیه نسبت به یک سوم مال خود برای خویشان یا کارهای خیر محل اشکال است. و وصیت شخص ورشکسته ای که توسط حاکم شرع از تصرف در اموالش منع شده نسبت به مالش بی اثر است، مگر اینکه طلبکاران از حق خود بگذرند.

مساله 2990- در وصیت صراحت در لفظ شرط نیست، پس اگر با کنایه و اشاره مقصود خود را بفهماند وصیت صحیح است.

مساله 2991- اگر نوشته ای با امضا یا مهر میت یافت شود، چنانچه مقصود او را بفهماند و معلوم باشد که برای وصیت کردن نوشته باید طبق آن عمل شود.

مساله 2992- کسی که از روی عمد دست به خودکشی زده و به گونه ای صدمه دیده که یقین یا گمان به مردن او پیدامی شود، اگر بعد از این عمل وصیت کند که مقداری از مال او را به مصرفی برسانند وصیت او صحیح نیست، ولی اگرقبل از این عمل وصیت کرده باشد صحیح است.

مساله 2993- اگر انسان وصیت کند که چیزی را به شخصی بدهند، بنابراحتیاط واجب در صورتی آن فرد آن چیز رامالک می‎شود که آن را پس از مرگ وصیت کننده قبول کند، و کافی بودن قبول در زمان حیات وصیت کننده محل اشکال است.

مساله 2994- اگر وصیت کند چیزی به کسی بدهند و آن فرد پیش از آنکه قبول یا رد نماید بمیرد، تا وقتی ورثه او وصیت را رد نکرده اند می‎توانند آن چیز را قبول نمایند. ولی این در صورتی

ناوبری کتاب