آیت‌الله منتظری

مساله 2910- اگر کفش کسی را ببرند و کفش دیگری به جای آن بگذارند یکی از دو صورت را دارد:

الف - چنانچه بداند کفشی که مانده از همان کسی است که کفش او را برده، در صورتی که از پیدا شدن صاحبش مایوس و یا برایش مشقت داشته باشد می‎تواند آن را برای خود بردارد، ولی اگر بهای آن از کفش خودش بیشتر است بایدهرگاه صاحب آن را پیدا کرد کفش را عوض کند یا تفاوت قیمت را به او بدهد و یا رضایت او را به دست آورد، وچنانچه از پیدا شدن صاحب آن نامید شود باید با اجازه حاکم شرع تفاوت قیمت را از طرف صاحبش صدقه دهد.

ب - چنانچه احتمال دهد کفشی که مانده مال دیگری باشد نه مال کسی که کفش او را برده است، احکام مال گمشده رادارد که در مسائل گذشته بیان شد.

مساله 2911- لوازم و ابزار و اشیائی را که برای تعمیر و مانند آن نزد تعمیرکاران و صاحبان صنایع می‎برند، اگرصاحب آن جنس ناشناخته باشد و دیگر سراغ آن نرود و صاحب صنعت پس از جستجو و تحقیق از آمدن صاحب جنس ناامید شود باید آن را از طرف صاحبش صدقه دهد، و بنابراحتیاط واجب با اجازه حاکم شرع باشد.

مساله 2912- اگر دزد مالی را که به سرقت برده نزد انسان امانت بگذارد، جایز نیست آن را به خود دزد برگرداند، بلکه باید آن را به صاحبش بدهد. و اگر صاحبش به هیچ وجه معلوم نیست حکم لقطه بر آن جاری می‎شود.

مساله 2913- اگر مالی از دیگران در بین اموال انسان باقی بماند و صاحب آن یا محل و مکان او به هیچ وجه معلوم نباشد به گونه ای که رساندن مال به صاحبش برای او میسر نیست و از پیدا کردن او نیز مایوس باشد، باید آن را از طرف صاحبش و با اجازه حاکم شرع صدقه بدهد. همچنین اگر انسان در معاملات و داد و ستدها کم و زیاد کرده و در اثر مرورزمان صاحبان آنها را فراموش کرده است و شناخت آنان برای او میسر نیست، باید عوض آنها را از طرف صاحبان آنهاو با اجازه حاکم شرع صدقه بدهد. و بنابراحتیاط در هر دو صورت اگر مقدار آن را نمی داند به قدری صدقه دهد که مطمئن شود بری الذمه شده است. و به این کار در اصطلاح "رد مظالم" گفته می‎شود.

مجهول المالک

"مجهول المالک" به مالی می‎گویند که صاحب آن مشخص نیست.

مساله 2914- اگر حیوانی همچون گوسفند یا مرغ وارد خانه انسان شود و صاحب آن معلوم