آیت‌الله منتظری

مسائل محجوران

"محجور" کسی است که شرعا حق تصرف در اموال خود را نداشته باشد و دیگران زندگی او را سرپرستی می‎کنند.

مساله 2475- محجور چهار دسته می‎باشد:

1 - کودکی که هنوز بالغ نشده است، و علائم بلوغ در مساله «1» گذشت.

2 - دیوانه

3 - سفیه، یعنی کسی که در امور مالی نفع و ضرر خود را به خوبی تشخیص نمی دهد و بسا دارایی خود را در اموربیهوده مصرف می‎کند.

4 - ورشکسته ای که حکم ورشکستگی او توسط حاکم شرع صادر شده است.

مساله 2476- انسان می‎تواند در مرضی که به آن از دنیا می‎رود در حالی که هوش و عقل او بجاست هر اندازه ازدارایی خود را به مصرف خود یا خانواده یا مهمان و یا سایر مصارف برساند، به شرط آنکه اسراف به شمار نیاید.همچنین می‎تواند دارایی خود را به کسی بفروشد یا اجاره دهد، بلکه اگر مال خود را به کسی ببخشد و تحویل او دهدیا ارزانتر از قیمت بفروشد یا اجاره دهد نیز صحیح است، ولی بنابراحتیاط مستحب در زیادتر از یک سوم مال این کاررا نکند یا رضایت ورثه را به دست آورد.

مساله 2477- اگر مریض در مرضی که به آن از دنیا می‎رود بخواهد واجبات مالی خود نظیر خمس، زکات و کفارات رابپردازد - هرچند از یک سوم دارایی او بیشتر باشد - نیازی به رضایت ورثه ندارد.

مساله 2478- کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است تصرف وی در زمان دیوانگی صحیح نیست، و نمی توان با اومعامله و خرید و فروش کرد.

مساله 2479- کودک نابالغ و شخص سفیه نمی توانند چیزی را قرض نمایند و یا خرید و فروش نسیه انجام دهند، همچنین نمی توانند برای کاری خود را اجیر نمایند یا در عقد مضاربه و مانند آن