آیت‌الله منتظری

حبس ملک

مساله 2466- انسان می‎تواند ملک خود را بدون اینکه وقف کند برای انجام کارهای خیریه یا عبادت حبس کند، یعنی استفاده از آن را منحصر در کارهای خیریه و عبادت نماید. پس چنانچه آن را عملا برای استفاده این گونه امور درآورد "حبس" محقق شده و نمی تواند آن را به هم بزند، ولی اگر برای مدت محدودی - مثلا ده سال - حبس کرده باشد، پس از انقضای آن مدت به ملکیت او یا کسانی که هنگام مرگ وارث او بودند باز می‎گردد.

مساله 2467- در حبس ملک نیز - نظیر وقف - بلوغ و عقل صاحب ملک شرط است، همچنین نباید سفیه باشد و یااینکه به واسطه ورشکستگی توسط حاکم شرع از تصرف در اموالش منع شده باشد.

صدقه

مساله 2468- "صدقه" بر دو قسم است:

1 - صدقه واجب، نظیر: زکات مال، زکات فطره، رد مظالم (یعنی جبران تجاوزات انسان به اموال مردم با جهل به صاحبان آنها که به اجازه مجتهد جامع الشرایط صدقه داده می‎شود) و کفاره های گوناگون.

2 - صدقه مستحب، یعنی احسان و اعانت مالی به دیگران که درباره خواص و آثار آن روایات زیادی وارد شده است.

مساله 2469- صدقه دهنده علاوه بر اینکه باید بالغ، عاقل و غیرسفیه باشد و به واسطه ورشکستگی توسط حاکم شرع از تصرف در اموالش منع نشده باشد، باید قصد قربت هم داشته باشد و صدقه را بدون عوض به شخص موردصدقه بدهد.

مساله 2470- صدقه دهنده پس از تحویل دادن نمی تواند آن را به هم بزند و صدقه را پس بگیرد، هرچند آن شخص از ارحام و بستگان او نباشد.

مساله 2471- کسی که صدقه مستحب را می‎گیرد لازم نیست مسلمان یا مومن باشد، بلکه به کافر فقیری که از اهل ذمه باشد نیز می‎توان صدقه مستحب داد.

مساله 2472- سید می‎تواند صدقات واجب یا مستحب خود را به سید یا غیر سید بدهد. و غیر سید می‎تواند صدقه مستحب خود را به سید بپردازد، و در مورد کفارات و رد مظالم خلاف احتیاط است، و صدقه واجب خود - نظیر زکات مال و زکات فطره - را نمی تواند به سید بدهد.