مربوط به مصلحت وقف است و در نفع بردن طبقات بعد نیز دخالت دارد اختیار با حاکم شرع است، و نسبت به چیزهایی که مربوط به استفاده طبقه موجود است، اگر آنان بالغ باشند اختیار با خود آنان است و اگر بالغ نباشند اختیار با ولی ایشان است. و برای استفاده آنان از وقف اجازه حاکم شرع لازم نیست.
مساله 2453- اگر ملکی را بر افراد مخصوصی - مثلا بر اولاد خود - وقف کند تا هر طبقه بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولی ملک آن را اجاره دهد و پس از آن بمیرد، در صورتی که مراعات مصلحت وقف یامصلحت طبقه بعد را کرده باشد اجاره باطل نمی شود، ولی اگر متولی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک برآنان وقف شده آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند، در صورتی که طبقه بعد اجازه نکنند اجاره باطل میشود، و در این صورت اگر مستاجر مال الاجاره تمام مدت را داده باشد مقدار اضافه را از مال آنان میگیرد.
مساله 2454- اگر ملکی را مثلا بر فقرا یا سادات وقف نماید یا وقف کند تا منافع آن به مصرف خیرات برسد، درصورتی که برای آن ملک خودش یا دیگری را متولی قرار داده اختیار آن با متولی است، و اگر متولی معین نکرده باشداختیار آن با حاکم شرع است.
مساله 2455- اگر واقف کسی را متولی یا ناظر بر وقف قرار دهد نمی تواند او را برکنار نماید، مگر اینکه به وظیفه خودعمل نکند یا در وقف خیانت نماید. و اگر متولی یا ناظر یکی از صفاتی را که واقف شرط کرده از دست بدهد خود به خود از تولیت یا نظارت کنار میرود.
مساله 2456- اگر متولی تعیین شده به وظیفه خود عمل نکند یا خیانت نماید، اگر با تعیین ناظر امینی از خیانتهای اوجلوگیری میشود باید حاکم شرع ناظر امینی بر او بگمارد، و اگر نمی شود حاکم شرع باید به جای او متولی امینی معین نماید.
مساله 2457- ملکی که مقداری مشاع از آن وقف است و مقداری وقف نیست اگر تقسیم نشده باشد، حاکم شرع یامتولی وقف میتواند با نظر کارشناس سهم وقف را جدا نماید.
مسائل متفرقه وقف:
مساله 2458- بعد از آنکه وقف با شرایط آن انجام شد قابل به هم زدن نیست، بنابراین واقف بعد از وقف نمی تواند ازمفاد آن برگردد. و اگر واقف هنگام وقف مریض باشد و به همان مرض از دنیا