صفحه ۴۳۳

شده پیش از تحویل گرفتن بمیرد.

مساله 2431- هبه عقد جایز است و هر یک از دو طرف می‎توانند آن را به هم بزنند، هرچند بهتر است هبه کننده چیزی را که بخشیده از آن چشم بپوشد و هبه را به هم نزند. و در پنج مورد هبه کننده نمی تواند هبه را به هم بزند:

1 - در برابر هبه ای که کرده چیزی - هرچند کم - از طرف گرفته باشد، خواه گرفتن عوض در بخشش شرط شده باشد یاطرف خودش آن را در مقابل بخشش به بخشنده بپردازد.

2 - آن چیز را "قربه الی الله" بخشیده باشد.

3 - بخشش به یکی از خویشان متعارف باشد، و بنابراحتیاط واجب اگر زن و شوهر هم چیزی را به یکدیگر هبه کنند آن را به هم نزنند.

4 - مالی که بخشیده به حال خود باقی نمانده باشد، به عنوان مثال همه یا بعضی از آن به طور کلی تلف شده یا صورت آن کلا تغییر کرده باشد، مانند نانی که خورده یا پارچه ای که دوخته باشد و یا اینکه آن را به دیگری منتقل کرده باشد.

5 - یکی از دو طرف هبه بمیرد، پس اگر هبه کننده پس از تحویل دادن بمیرد بنابراحتیاط واجب وارثان او نمی توانند هبه را پس بگیرند، و اگر طرف بمیرد مال به ورثه او منتقل می‎شود و بنابراحتیاط واجب هبه کننده نمی تواند آن را پس بگیرد.

مساله 2432- اگر انسان از کسی طلب داشته باشد می‎تواند گذشت کند و قبول بدهکار شرط نیست، و در این صورت دیگر نمی تواند آن را به هم بزند.

مساله 2433- هبه کننده می‎تواند در مقابل چیزی که می‎بخشد عوضی قرار دهد و از طرف بگیرد، و به آن "هبه معوضه" می‎گویند. و لازم نیست عوض آن عین و جنس باشد، بلکه می‎تواند هر کاری را که نفع آن به شکلی به بخشنده می‎رسد عوض هبه قرار دهد، مثلا در مقابل هبه طلبی را که طرف از هبه کننده دارد ببخشد یا کار مشروعی رابرای او انجام دهد.

مساله 2434- کسی که هبه را قبول می‎کند چنانچه شرطی به عهده او نهاده شود بنابراحتیاط باید به آن عمل نماید، بنابراین اگر هبه کننده چیزی را به کسی ببخشد به شرط آنکه او هم چیزی را به او هبه کند، بنابراحتیاط باید طرف به آن شرط عمل نماید، و چنانچه از آن امتناع کند و یا عمل به آن ممکن نباشد بخشنده می‎تواند هبه را به هم بزند.

مساله 2435- جهیزیه ای که پدر و مادر به دختر می‎دهند اگر به واسطه صلح یا بخشش ملک او نموده باشند نمی توانند از او پس بگیرند، ولی اگر ملک او نکرده باشند پس گرفتن آن مانعی ندارد. همچنین است حکم جواهرات یاچیزهای دیگری که شوهر برای همسر خود تهیه می‎کند یا پدر به فرزند خود می‎دهد.

ناوبری کتاب