آیت‌الله منتظری

مسائل ضمانت

الف - ضمانت عقدی:

"ضمانت عقدی" ضمانتی است که با عقد و قرارداد خاصی حاصل می‎شود، به این صورت که شخص ثالثی پرداخت بدهی فرد معینی را در روز معین به عهده بگیرد. به کسی که عهده دار پرداخت بدهی بدهکار شده "ضامن"می گویند.

مساله 2347- در ضمانت عقدی صیغه خاصی شرط نیست، و همین که ضامن مقصود خود را بفهماند و طلبکاربپذیرد کافی است، و راضی بودن بدهکار شرط نیست.

مساله 2348- در ضامن و طلبکار "عقل"، "بلوغ"، "اختیار" و "سفیه نبودن" شرط است، همچنین طلبکار نباید به واسطه ورشکستگی توسط حاکم شرع از تصرف در اموالش منع شده باشد. ولی این شرطها در بدهکار نیست، پس اگرکسی ضامن شود که بدهی بچه یا دیوانه و یا سفیه را بپردازد و طلبکار هم قبول کند ضمانت او صحیح است.

مساله 2349- ضمانت باید بدون قید و شرط باشد، پس اگر اصل ضمانت معلق بر شرطی شود صحت ضمانت محل اشکال است. همچنین اگر اصل ضمانت بدون شرط باشد ولی پرداختن بدهی را مشروط به نپرداختن بدهکار نماید - مثلا بگوید اگر بدهکار قرض تو را نداد من می‎دهم - ثبوت ضمانت محل اشکال است.

مساله 2350- کسی که انسان قصد ضمانت او را دارد باید پیش از قرارداد ضمانت بدهکار باشد، پس کسی که می‎خواهد وام بگیرد تا هنگامی که وام نگرفته و بدهکار نشده صحت ضمانت از او محل اشکال است.

مساله 2351- در صورتی ضمانت ثابت می‎شود که طلبکار و بدهکار و جنس بدهی معین باشند، پس اگر چند طلبکاریا چند بدهکار و یا چند بدهی وجود داشته باشد، باید شخص طلبکار و بدهکار و بدهی معین شود.

مساله 2352- اگر طلبکار طلب خود را به ضامن ببخشد ضامن نمی تواند از بدهکار چیزی