ه - اگر موجر در ضمن عقد اجاره شرط کند تا وقتی مستاجر در آن ملک است و خواهان آن میباشد ملک را به او اجاره دهد و مبلغ اجاره را زیاد نکند و حق بیرون کردن وی را نداشته باشد، مستاجر میتواند از موجر و یا شخص دیگری مقداری به عنوان سرقفلی در برابر اسقاط حقش یا تخلیه محل دریافت دارد.
مساله 2230- چیزی را که انسان بدون قید و شرط اجاره کرده باید پس از پایان مدت اجاره به صاحبش برگرداند، وچنانچه مالک راضی به تجدید قرارداد نباشد نمی توان وی را وادار به تجدید قرارداد کرد. پس مستاجر نمی تواند به بهانه اینکه مدتی در آن ملک بوده یا اگر آن ملک را تخلیه کند کاسبی او کساد میشود مبلغی را از مالک به عنوان سرقفلی یا هر عنوان دیگر بگیرد، و اگر گرفت حرام است و تصرف در آن جایز نیست، و اگر ملک را تخلیه نکند غاصب و ضامن محل و ضامن اجرت معمولی آن است.
مساله 2231- اگر محلی را از صاحبش اجاره کند و در ضمن عقد اجاره با او شرط کند که مثلا تا مدت بیست سال قیمت اجاره را بالا نبرد و مستاجر حق داشته باشد محل را به دیگری تحویل دهد و اگر محل مذکور را به دیگری تحویل داد صاحب محل با شخص سوم نیز همین گونه رفتار کند و اگر سومی به دیگری تحویل داد نیز صاحب محل بااو همین گونه رفتار کند و اجاره را بالا نبرد، در این صورت جایز است مستاجر محل را به دیگری اجاره دهد و مقداری سرقفلی از او بگیرد تا محل را به او تحویل دهد، و سرقفلی به این شکل حلال است. و مستاجر دوم به سوم و سوم به چهارم نیز میتواند به حسب قرارداد تحویل دهد و از او به این عنوان سرقفلی بگیرد.
مساله 2232- اگر مستاجر در ضمن عقد اجاره بر موجر شرط کند که مبلغ اجاره را تا مدت معینی زیاد نکند و حق اخراج او را از آن محل نداشته باشد و یا مستاجر حق داشته باشد به مقداری که اجاره نموده در سالهای بعد نیز از اواجاره نماید و موجر شرط را قبول کند، در این صورت مستاجر میتواند مبلغی را از موجر یا غیر او به عنوان تخلیه محل یا به عنوان اینکه از حق خود صرف نظر کند بگیرد، و این نوع سرقفلی حلال و مشروع است.
.jpg)
