مساله 2227- اگر صاحب کار بنا را وکیل کند که برای او کارگر بگیرد، چنانچه بنا کمتر از مقداری که از صاحب کارمی گیرد به کارگر بدهد زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد، ولی اگر اجیر شود که ساختمان راتمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد یا به دیگری بدهد، در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد، چنانچه خود او هم کاری که ارزش دارد انجام میدهد زیادی آن برای او حلال میباشد.
مساله 2228- اجیر شدن برای کارهایی که بر همگان واجب کفایی است - نظیر غسل، کفن و دفن میت - بنابراحتیاطباطل است، هرچند برای مستحبات آن مانعی ندارد. ولی استخدام و اجیر شدن برای کارهای مورد نیاز جامعه و مردم - نظیر امور پزشکی و صنعتی - اشکال ندارد.
احکام سرقفلی
مساله 2229- سرقفلی دارای اقسامی است که برخی از آنها حرام و بعضی حلال میباشد، از جمله:
الف - چنانچه بودن مستاجر در محل مورد اجاره موجب زیاد شدن ارزش آنجا شده باشد و به همین دلیل مستاجر پس از پایان مدت اجاره بخواهد مبلغی را به عنوان سرقفلی از موجر بگیرد، این نوع سرقفلی حرام است.
ب - چنانچه پیش از تمام شدن مدت اجاره موجر مبلغی را به عنوان سرقفلی به مستاجر بپردازد تا وی بقیه مدت رابخشیده و محل را تخلیه کند، این قسم از سرقفلی مشروع و حلال میباشد.
ج - اگر موجر شرط کرده باشد که فقط مستاجر از مورد اجاره استفاده نماید و مستاجر مبلغی را به عنوان سرقفلی به موجر بپردازد تا او رضایت دهد که مستاجر آن محل را به شخص دیگری اجاره دهد، این نوع سرقفلی نیز جایز و حلال است.
د - اگر موجر بخواهد مبلغی را به عنوان سرقفلی از مستاجر بگیرد تا آن محل را به او اجاره دهد، این قسم از سرقفلی نیز مشروع و حلال است و در حقیقت جزو مال الاجاره میباشد. همچنین اگر مستاجر حق اجاره به دیگری را داشته باشد میتواند از دیگری مبلغی را به عنوان سرقفلی بگیرد و آن محل را به او اجاره دهد، ولی اگر مدت اجاره خودش باقی است و میخواهد به مبلغ بیشتر اجاره دهد بنابراحتیاط باید کاری از قبیل تعمیر در آن انجام داده باشد.