مساله 2181- در مساقات باید سهم هرکدام به صورت مشاع - از قبیل نصف یا ثلث و مانند اینها - باشد، و اگر قراربگذارند که مثلا صد کیلو از میوه ها مال مالک و بقیه از آن کسی باشد که کار میکند معامله باطل است.
مساله 2182- اگر شرط کنند که تمام حاصل برای مالک باشد مساقات باطل است، و میوه ها از آن مالک میباشد وکسی که کار میکند نمی تواند مطالبه اجرت نماید، ولی اگر بطلان مساقات از جهت دیگر باشد، مالک باید مزد آبیاری و کارهای دیگر را به مقدار متعارف به کسی که درختها را تربیت کرده بپردازد، اما اگر سهمی که به او میرسید کمتر ازمزد متعارف باشد بنابراحتیاط در مقدار زائد با یکدیگر مصالحه نمایند.
مساله 2183- در قرارداد مساقات مباشرت باغبان شرط نیست، بلکه باغبان میتواند برای کارهایی که باید انجام دهد کارگر بگیرد و یا اینکه کسی به طور مجانی به وی کمک نماید.
مساله 2184- قرارداد مساقات را باید پیش از نمایان شدن میوه منعقد کرد، و اگر پس از آن و پیش از رسیدن میوه باشد در صورتی صحیح است که کاری مانند آبیاری که برای پرورش درخت و رشد میوه ها لازم است باقی مانده باشد. در غیر این صورت مساقات اشکال دارد، اگرچه احتیاج به کاری مانند چیدن میوه و نگهداری آن داشته باشد.
مساله 2185- قرارداد مساقات برای نهالهایی که مدتها طول میکشد تا میوه دهد در صورتی که مدت قرارداد را به مقداری طولانی کنند که طی آن درخت میوه دهد صحیح است.
مساله 2186- درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده میکند و به آبیاری احتیاج ندارد، اگر به کارهای دیگرمانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد معامله مساقات در آن صحیح است، ولی اگر آن کارها در زیاد شدن یا خوب شدن میوه اثری نداشته باشد معامله مساقات اشکال دارد.
مساله 2187- مساقات عقد لازم است، پس آن را نمی توان به هم زد مگر با رضایت دو طرف. همچنین اگر در ضمن قرارداد شرط کنند که هر دو یا یکی از آنان حق به هم زدن معامله را داشته باشند مطابق قراری که گذاشته اند به هم زدن معامله اشکال ندارد، بلکه اگر در قرارداد مساقات چیزی را شرط کنند و عملی نشود و اجبار کسی که علیه او شرطشده نیز ممکن نباشد، کسی که به نفع او شرط شده میتواند معامله را به هم بزند.
مساله 2188- اگر مالک بمیرد قرارداد مساقات به هم نمی خورد و وارثان او جانشین وی
.jpg)
