صفحه ۳۸۷

آن نرسیده باشد. زراعت در زمین باقی بماند، هرچند در صورتی که چیدن زراعت برای کشاورز ضرر دارد وماندن آن به مالک ضرر نمی زند و کشاورز حاضر باشد اجاره زمین را به مالک بپردازد احتیاط آن است که مالک قبول نماید، و این احتیاط تا ممکن است ترک نشود. و اگر کشاورز راضی نشود که زراعت در زمین باقی بماند مالک نمی تواند او را مجبور نماید تا اجاره بدهد و زراعت را در زمین باقی بگذارد.

مساله 2171- اگر بعد از جمع کردن حاصل و تمام شدن مدت مزارعه ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دوباره حاصل دهد، چنانچه مالک و کشاورز از زراعت صرف نظر نکرده باشند بنابراحتیاط واجب باید حاصل سال دوم را نیزهمانند سال اول تقسیم نمایند.

مساله 2172- اگر قرارداد مزارعه همزمان یا کمی پیش از زمان وجوب زکات باشد و سهم هریک از مالک و کشاورز به حد نصاب برسد، باید هرکدام زکات سهم خود را بپردازند، ولی اگر زمان قرارداد پس از وقت وجوب زکات باشدزکات زراعت بر عهده صاحب بذر است.

مساله 2173- اگر در قرارداد مزارعه شرط کنند که زمین و کشت به عهده یکی، و بذر و سایر کارها به عهده دیگری باشد صحیح است.

مساله 2174- لازم نیست که مزارعه میان دو نفر باشد، بلکه ممکن است بین چند نفر باشد. به عنوان مثال یکی عهده دار زمین، دیگری کشت، سومی بذر و چهارمی عهده دار سایر وسایل کشاورزی و کارهای دیگر گردد، هرچند این نوع مزارعه خلاف احتیاط است و بهتر است به عنوان مصالحه انجام شود.

مساله 2175- در مزارعه لازم نیست که زمین ملک مزارعه دهنده باشد، بلکه کافی است که مالک منافع و بهره برداری از زمین به وسیله اجاره و مانند آن باشد.

ناوبری کتاب