آیت‌الله منتظری

مسائل مزارعه

"مزارعه" آن است که مالک، زمین کشاورزی خود را در اختیار کشاورز گذاشته تا در آن کشت کند و مقدار مشاعی ازمحصول را برابر قراردادی که بین دو طرف بسته شده به مالک بپردازد.

مساله 2162- در مزارعه صیغه خاصی شرط نیست و دو طرف با هر زبانی مقصود خود را بفهمانند کافی است.

مساله 2163- مزارعه چند شرط دارد:

1 - مالک زمین را برای کشاورزی به کشاورز تحویل دهد و کشاورز نیز به همین منظور زمین را تحویل بگیرد.

2 - مالک و کشاورز عاقل، بالغ و دارای قصد و اختیار باشند و سفیه نبوده و توسط حاکم شرع از تصرف در اموالشان منع نشده باشند، ولی اگر کشاورز نخواهد مالی را مصرف نماید شرط اخیر در او لازم نیست.

3 - همه محصول به یکی از آنان اختصاص داده نشود.

4 - سهم هریک به طور مشاع - یعنی به صورت نصف یا ثلث و یا مانند آن - تعیین شود، و اگر قرار گذارند حاصل قطعه ای از زمین مال یک کدام و حاصل قطعه ای دیگر مال دیگری باشد یا مالک به کشاورز بگوید: در این زمین زراعت کن وهرچه خواستی به من بده مزارعه باطل است.

5 - مدتی که قرار است زمین در دست کشاورز قرار گیرد کاملا تعیین شده و به قدری باشد که محصول در آن به دست آید.

6 - زمین قابل کشاورزی باشد، و اگر زراعت در آن ممکن نباشد ولی بتوانند کاری کنند که زراعت ممکن شود مزارعه صحیح است.

7 - نوع کشاورزی را تعیین کنند، ولی اگر در آن محل تنها کشت یک نوع محصول رایج باشد تعیین لازم نیست.