آیت‌الله منتظری

مسائل مضاربه

"مضاربه" قرارداد بازرگانی و تجاری است که میان سرمایه گذار و عامل (کسی که با آن سرمایه کار می‎کند) بر اساس تجارت و سود مشاع بسته می‎شود.

مساله 2142- در قرارداد مضاربه خواندن صیغه عربی شرط نیست، و همین که صاحب سرمایه با هر واژه ای مقصودخود را به عامل بفهماند و عامل هم بپذیرد قرارداد مضاربه منعقد می‎شود.

مساله 2143- در دو طرف قرارداد مضاربه "بلوغ"، "عقل" و "اختیار" شرط است، و علاوه بر این سرمایه گذار باید حق تصرف در دارایی خود را داشته باشد و عامل بتواند با آن سرمایه تجارت نماید.

مساله 2144- اصل سرمایه در مضاربه باید کاملا معلوم بوده و به صورت نقد باشد، و در سود آن باید سهم هر کدام به طور مشاع معین شود، بنابراین اگر سرمایه به صورت دین یا منفعت باشد یا سهم هر یک نامعین باشد مضاربه صحیح نیست.

مساله 2145- لازم نیست سرمایه مضاربه طلا و نقره سکه دار باشد، بلکه مضاربه با اسکناس یا دیگر اوراق با ارزش نیز صحیح است.

مساله 2146- بنابرمشهور عقد مضاربه عقد جایز است، یعنی هریک از دو طرف هر وقت بخواهند می‎توانند آن را به هم بزنند، خواه قبل از شروع در تجارت و به دست آمدن سود باشد یا بعد از آن. ولی اگر در ضمن عقد لازمی شرطکنند تا مدت معینی به هم نزنند باید به شرط عمل نمایند.

مساله 2147- بنابرمشهور عقد مضاربه با فوت هر یک از عامل و یا مالک به هم می‎خورد.

مساله 2148- اگر کسی به دیگری پولی بدهد تا با آن کالایی بخرد و بین آنان تقسیم گردد مضاربه صحیح نیست وکالای خریداری شده مال صاحب پول است، و عامل فقط اجرت متعارف کار را طلبکار می‎باشد.