صفحه ۳۷۸

مساله 2120- اگر شرط نکنند که یکی از شریکها بیشتر منفعت ببرد، چنانچه سرمایه آنان به یک اندازه باشد سود وزیان را هم به یک اندازه می‎برند، و اگر سرمایه آنان به یک اندازه نباشد سود و زیان هریک از شرکا به نسبت سرمایه آنهاست، چه همگی به یک اندازه کار کنند یا یکی کمتر کار کند و یا اصلا کار نکند. ولی اگر یکی از آنها با اجازه دیگرشرکا کار کند و قصد مجان نداشته باشد مزد کار خود را طلبکار خواهد بود.

مساله 2121- شریکی که اختیار سرمایه شرکت با اوست باید به قرارداد شرکت عمل کند، مثلا اگر قرار گذاشته اندنسیه بخرد یا نقد بفروشد یا جنس را از محل مخصوصی بخرد باید به همان قرارداد رفتار نماید. و اگر قرار خاصی نگذاشته باشند باید به صورت متعارف داد و ستدی نماید که برای شرکت ضرر نداشته باشد، به عنوان مثال اگرمعمول است که نقد بفروشد یا مال شرکت را در مسافرت همراه خود نبرد باید به همین گونه عمل نماید.

مساله 2122- شریکی که با سرمایه شرکت معامله می‎کند اگر خلاف قرارداد معامله نماید و خسارتی به شرکت واردآید ضامن است، و معامله ای هم که کرده احتیاج به اجازه شرکای دیگر دارد، همچنین اگر با او قرار خاصی نگذاشته باشند و خلاف متعارف معامله نماید ضامن است. ولی در هر دو صورت معامله های بعدی او که مطابق قرار داد یا به طور متعارف انجام می‎شود صحیح خواهد بود.

مساله 2123- شریکی که با سرمایه شرکت معامله می‎کند اگر زیاده روی ننماید و در نگهداری سرمایه کوتاهی نکند واتفاقا تمام یا مقداری از آن تلف شود ضامن نیست.

مساله 2124- اگر شریک چیزی را برای خود به طور نسیه بخرد سود و زیان آن مربوط به خود اوست، ولی اگر برای شرکت بخرد و معامله نسیه متعارف باشد یا از طرف سایر شرکا اجازه داشته باشد یا در صورتی که اجازه نداشته پس ازمعامله اجازه دهند، سود و زیان آن مربوط به شرکت خواهد بود.

مساله 2125- اگر پس از معامله یکی از شرکا معلوم شود که اصل شرکت باطل بوده، معامله ای که انجام گرفته فضولی است، پس اگر شریکها بگویند به آن معامله راضی هستیم معامله صحیح وگرنه باطل می‎باشد. و هر کدام از آنان که بدون قصد مجان برای شرکت کاری کرده است و کارش با اجازه شرکا بوده، می‎تواند مزد زحمتهای خود را به اندازه متعارف از شریکهای دیگر بگیرد.

مساله 2126- تشکیل شرکتهای تجاری و تعاونی - از هر نوعی که باشد - بر اساس شرایط ذکر شده صحیح است، همچنین اگر چیزهایی را که شارع نهی نکرده در شرکت شرط کنند اشکال ندارد.

ناوبری کتاب