آیت‌الله منتظری

مسائل شرکت

"شرکت" آن است که دو یا چند نفر در مال مشخصی یا در دین یا منفعت خاصی و یا در حقی شرکت گاهی به اختیار و با قرارداد ایجاد می‎شود و گاهی غیر اختیاری به وجود شریک باشند. می‎آید، مانند شرکت دو یا چند نفر در ارثی که به آنان رسیده است.

مساله 2114- در شرکتی که با قرارداد ایجاد می‎شود لازم نیست صیغه خاصی خوانده شود، بلکه اگر هریک از شرکامقداری از مال خود را با مال دیگری به قصد شرکت مخلوط نماید به گونه ای که قابل تشخیص از یکدیگر نباشد - مثل اینکه گندمهای خود را با گندمهای او مخلوط نماید - و یا هرکدام مثلا نصف مشاع سرمایه خود را به دیگری مصالحه نماید، شرکت بین آنان حاصل می‎شود و تصرف هرکدام در مال شرکت و یا تجارت با آن تابع قرارداد آنان می‎باشد.

شرایط شرکت قراردادی:

مساله 2115- در شرکتی که به وسیله قرارداد ایجاد می‎شود چند شرط معتبر است:

1 و 2 و 3 - هریک از شرکا "بالغ"، "عاقل" و "دارای اختیار" باشند، پس شرکت کودک یا دیوانه بدون اجازه ولی خود ونیز شرکت شخصی که مجبور شده و از خود اختیار ندارد صحیح نیست.

4 و 5 - هیچ یک از شرکا سفیه نباشد و نیز به وسیله حاکم شرع از تصرف در اموال خود منع نشده باشد، پس شرکت کسی که سفیه است و اموال خود را بیهوده مصرف می‎کند و شرکت ورشکسته ای که از تصرف در اموال خود منع شده بدون اجازه حاکم شرع صحیح نیست.

6 - مورد شرکت مال باشد، پس شرکت در کار به طوری که هرکدام جدا از دیگری کار کند و بعد در محصول کار و یااجرت آن با دیگری شریک باشد صحیح نیست، بلکه هریک از آنان مالک