آیت‌الله منتظری

شرایط کالا و عوض آن

مساله 2040- هریک از کالا و پول یا جنسی که در برابر آن داده می‎شود باید پنج شرط داشته باشد:

1 - مقدار آن معلوم باشد.

2 - توان تحویل آن را داشته باشند، بنابراین فروختن اتومبیلی که به سرقت رفته و هیچ کدام دسترسی به آن ندارندصحیح نیست.

3 - ویژگیها و نشانه هایی که در آن کالا یا عوض است و به واسطه آن میل مردم به معامله فرق می‎کند تعیین شود.

4 - کسی در کالای مورد معامله و یا در عوض آن حقی نداشته باشد، بنابراین مالی را که انسان پیش کسی گرو گذاشته نمی تواند بدون اجازه او بفروشد، ولی اگر بعد از فروش آن صاحب حق اجازه دهد معامله صحیح است.

5 - بنابراحتیاط واجب عین کالا را بفروشد نه منفعت آن را، پس اگر منفعت یک سال خانه را بفروشد معامله صحیح نیست، ولی اگر به عنوان مثال خریدار به جای پول کالا منفعت یک سال ملک خود را بدهد اشکال ندارد.

مساله 2041- اگر یکی از شرطهایی که گفته شد در معامله نباشد معامله باطل است، مگر اینکه مال متعلق حق دیگری باشد و صاحب حق بعد از معامله اجازه دهد که در این صورت صحیح می‎شود، و اگر خریدار و فروشنده با فرض باطل بودن معامله هم راضی به تصرف یکدیگر باشند، تصرف آنان اشکال ندارد.

مساله 2042- مقدار کالا با وزن یا پیمانه یا شمارش و یا دیدن معلوم می‎شود، و کالایی را که در شهری با وزن یا پیمانه معامله می‎کنند، در آن شهر باید با وزن یا پیمانه خریداری شود، و اگر کالایی در شهری با وزن کردن و در شهر دیگر باشمارش یا دیدن معلوم می‎شود، می‎توان آن را در آن شهر با وزن و در شهر دیگر با شمارش یا دیدن معامله کرد.

مساله 2043- خرید و فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره داده اند اشکال ندارد، ولی استفاده آن ملک در مدت اجاره از آن مستاجر است. و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره داده اند یا به گمان اینکه مدت آن کم است ملک راخریده باشد، پس از اطلاع می‎تواند معامله را به هم بزند.

مساله 2044- هرگاه خریدار کالا را برای دیدن یا تصمیم گرفتن از فروشنده بگیرد و مدتی