آیت‌الله منتظری

مساله 2022- اگر چیزی را که مثل پارچه متر و ذرع می‎کنند یا مثل گردو می‎شمارند معامله کنند و زیادی بگیرند - مثلاده عدد گردو بدهند و یازده عدد بگیرند - اشکال ندارد، و اگر چیزی در بعضی شهرها با شماره معامله می‎شود و دربعضی شهرها با وزن یا پیمانه، ملاک همان شهری است که معامله در آن واقع می‎شود، مگر اینکه جنس را در بیشترشهرها با وزن یا پیمانه بفروشند، ه که در این صورت بنابراحتیاط واجب در هیچ شهری نباید آن را به زیادتر بفروشند.

مساله 2023- اگر چیزی را که می‎فروشد و عوضی را که می‎گیرد از یک جنس نباشد، زیادی گرفتن اشکال ندارد، پس اگر سه کیلو برنج را با پنج کیلو گندم معامله کند صحیح است. ولی اگر جنسی را که می‎فروشد و عوضی را که می‎گیرداز یک اصل به دست آمده باشند، باید در معامله زیادی نگیرد، مثلا اگر سه کیلو ماست بفروشد تا پنج کیلو شیر بگیردربا و حرام است. و احتیاط واجب آن است که در معامله میوه رسیده با میوه نارس نیز زیادی نگیرند.

مساله 2024- "جو" و "گندم" در ربا یک جنس حساب می‎شوند، پس اگر سه کیلو گندم بدهد تا چهار کیلو جو بگیردربا و حرام است، همچنین اگر مثلا ده کیلو جو بخرد که سر خرمن ده کیلو گندم بدهد، چون جو را نقد گرفته و بعد ازمدتی گندم را می‎دهد مثل آن است که زیادی گرفته باشد و حرام است.

مساله 2025- اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد. همچنین "پدر و فرزند" و نیز "زن دائمی و شوهر" می‎توانند از یکدیگر ربا بگیرند.

مساله 2026- خرید و فروش پولهای غیر همجنس نظیر معامله "ریال" در مقابل "دلار" یا "پوند" و یا غیر آن اگر بااضافه باشد اشکال ندارد، همچنین خرید و فروش پول همجنس با اضافه اگر به قصد فرار از ربای قرضی نباشد اشکال ندارد.

مساله 2027- خرید و فروشی که آمیخته با غش باشد حرام است. و "غش" آمیختن کالای نامرغوب با کالای مرغوب است به گونه ای که قابل تشخیص نباشد، مانند روغنی که با پیه مخلوط کرده باشند. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده که فرمودند: "هرکس با برادر مسلمان خود غش کند خداوند برکت روزی او را می‎برد و راه معاش او را می‎بندد و او را به خودش وا می‎گذارد"بر گرفته از وسائل الشیعه، کتاب التجاره، باب 86 از ابواب (ما یکتسب به)، حدیث 11. .