مساله 2022- اگر چیزی را که مثل پارچه متر و ذرع میکنند یا مثل گردو میشمارند معامله کنند و زیادی بگیرند - مثلاده عدد گردو بدهند و یازده عدد بگیرند - اشکال ندارد، و اگر چیزی در بعضی شهرها با شماره معامله میشود و دربعضی شهرها با وزن یا پیمانه، ملاک همان شهری است که معامله در آن واقع میشود، مگر اینکه جنس را در بیشترشهرها با وزن یا پیمانه بفروشند، ه که در این صورت بنابراحتیاط واجب در هیچ شهری نباید آن را به زیادتر بفروشند.
مساله 2023- اگر چیزی را که میفروشد و عوضی را که میگیرد از یک جنس نباشد، زیادی گرفتن اشکال ندارد، پس اگر سه کیلو برنج را با پنج کیلو گندم معامله کند صحیح است. ولی اگر جنسی را که میفروشد و عوضی را که میگیرداز یک اصل به دست آمده باشند، باید در معامله زیادی نگیرد، مثلا اگر سه کیلو ماست بفروشد تا پنج کیلو شیر بگیردربا و حرام است. و احتیاط واجب آن است که در معامله میوه رسیده با میوه نارس نیز زیادی نگیرند.
مساله 2024- "جو" و "گندم" در ربا یک جنس حساب میشوند، پس اگر سه کیلو گندم بدهد تا چهار کیلو جو بگیردربا و حرام است، همچنین اگر مثلا ده کیلو جو بخرد که سر خرمن ده کیلو گندم بدهد، چون جو را نقد گرفته و بعد ازمدتی گندم را میدهد مثل آن است که زیادی گرفته باشد و حرام است.
مساله 2025- اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد. همچنین "پدر و فرزند" و نیز "زن دائمی و شوهر" میتوانند از یکدیگر ربا بگیرند.
مساله 2026- خرید و فروش پولهای غیر همجنس نظیر معامله "ریال" در مقابل "دلار" یا "پوند" و یا غیر آن اگر بااضافه باشد اشکال ندارد، همچنین خرید و فروش پول همجنس با اضافه اگر به قصد فرار از ربای قرضی نباشد اشکال ندارد.
مساله 2027- خرید و فروشی که آمیخته با غش باشد حرام است. و "غش" آمیختن کالای نامرغوب با کالای مرغوب است به گونه ای که قابل تشخیص نباشد، مانند روغنی که با پیه مخلوط کرده باشند. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده که فرمودند: "هرکس با برادر مسلمان خود غش کند خداوند برکت روزی او را میبرد و راه معاش او را میبندد و او را به خودش وا میگذارد"بر گرفته از وسائل الشیعه، کتاب التجاره، باب 86 از ابواب (ما یکتسب به)، حدیث 11. .