صفحه ۳۱۸

مساله 1802- اگر گندم، جو، خرما و یا انگور از آب باران یا نهر و یا رودخانه آبیاری شود و یا از رطوبت زمین استفاده کند زکات آن "یک دهم" است، و اگر با دلو یا پمپ و مانند آن از رودخانه یا چاه آب بکشند و آبیاری نمایند زکات آن "یک بیستم" می‎باشد. و چنانچه از هر دو به طور مساوی استفاده شود زکات نصف آن یک دهم و نصف دیگر یک بیستم است، و اگر به طور مساوی نباشد ملاک نظر عرف خواهد بود.

مساله 1803- اگر آبیاری گندم، جو، خرما و یا انگور به شکل موثر با باران و مانند آن باشد زکات آن "یک دهم" است، هرچند به مقداری کم از طریق دیگر هم آبیاری شود. ولی اگر وسیله اصلی و موثر آبیاری دلو و مانند آن باشد زکات آن "یک بیستم" است، هرچند به گونه ای دیگر هم به مقدار کمی آبیاری شده باشد.

مساله 1804- اگر زراعتی را با دلو و مانند آن آبیاری کنند و در زمینی که مجاور آن است کشت کنند که از رطوبت آن زمین استفاده نماید و نیاز به آبیاری نداشته باشد، زکات زراعتی که با دلو آبیاری شده "یک بیستم" و زکات زراعت مجاور آن بنابراحتیاط "یک دهم" است.

مخارج و هزینه ها در زکات:

مساله 1805- برای محاسبه زکات بنابراحتیاط قیمت بذر و مخارجی را که برای گندم، جو، خرما و یا انگور کرده است کم نکند، مگر آنچه را که متعارف است از خود محصول می‎دهند مانند: دستمزد نگهبان مزرعه و دروگر. و چنانچه پیش از کم کردن اینها به حد نصاب برسد بنابراحتیاط زکات بقیه را بدهد.

مساله 1806- اگر زمین و اسباب زراعت یا یکی از این دو ملک خود او باشد نباید کرایه آنها را جزو مخارج حساب کند، و نیز برای کارهایی که خودش یا دیگری بدون اجرت انجام داده چیزی از حاصل کسر نمی شود، بلکه بنابراحتیاطبرای کارهایی که دیگری با اجرت انجام داده نیز چیزی از حاصل کسر نکند.

مساله 1807- اگر وسایل و آلات یا زمینی را برای زراعت بخرد پول آنها جزو مخارج نیست، همچنین اگر درخت انگور یا خرما را بخرد قیمت آن جزو مخارج نمی باشد، بلکه اگر خرما یا انگور یا زراعت را پیش از چیدن بخردبنابراحتیاط پولی را که پرداخته کسر نکند.

مساله 1808- کسی که بدون وسایل لازم برای کشت و کار - مانند تراکتور یا گاو - می‎تواند

ناوبری کتاب