صفحه ۳۱۱

را کار کرده باشدبنابراحتیاط زکات آن را بدهند. ولی اعتبار این شرط محل اشکال است.

ب - آنکه شتر یا گاو و یا گوسفند در تمام سال از علف بیابان بچرد، پس اگر در تمام سال یا مقداری از آن از علف چیده شده یا از زراعتی که ملک مالک یا ملک دیگری است بچرد زکات ندارد ، ولی اگر فقط یک یا دو روز و حتی یک هفته به علت خاصی به آن علف دهند بنابراحتیاط زکات آن را بپردازند.

مساله 1761- اگر انسان برای چراندن شتر، گاو یا گوسفند خود در چراگاه بیابانی باج و مانند آن بدهد و یا به هرصورت بیابان را مالک شود، باید زکات آنها را بدهد، همچنین است اگر بذر مناسب با آن چرا گاه را در آن بپاشند وبدون آبیاری رشد نماید.

مساله 1762- در زکات شتر و گاو و گوسفند که به حد نصاب رسیده باشند فرقی نمی کند که همه نر باشند یا ماده یابعضی نر و بعضی ماده باشند.

مساله 1763- هرگاه تمام نصاب از یک جنس و صنف خاص - مثلا بز یا میش - باشد، بنابراحتیاط واجب زکات آن رااز همان جنس یا قیمت آن بپردازد، و اگر مختلط است و قیمت آن تفاوت می‎کند بنابراحتیاط زکات را به نسبت هرکدام بدهد، یعنی حد متوسط را حساب کند و بپردازد.

مساله 1764- اگر شتر یا گاو و یا گوسفندهای مورد زکات همه مریض یا معیوب و یا پیر باشند، بنابراحتیاط زکات را ازبین متوسط آنها بدهد، و اگر همه سالم و بی عیب و جوان باشند، نمی تواند زکات آنها را از مریض یا معیوب و یا پیربدهد، بلکه اگر بعضی از آنها سالم و بعضی مریض و دسته ای معیوب و دسته دیگر بی عیب و تعدادی پیر و تعدادی جوان باشند، بنابراحتیاط برای زکات آنها سالم، بی عیب و جوان را بدهد.

مساله 1765- اگر حیوانی که بابت زکات می‎دهد از بین متوسط آنها باشد ولی قیمت آن مختصری از بعضی دیگر کمترباشد اشکال ندارد، ولی بهتر است قیمت آن از همه حیوانات دیگر بیشتر باشد.

مساله 1766- اگر پیش از تمام شدن ماه یازدهم شتر، گاو و یا گوسفند خود را با چیز دیگر عوض کند یا نصابی را که دارد با مقدار نصاب از همان جنس عوض نماید - مثلا چهل گوسفند بدهد و چهل گوسفند دیگر بگیرد - یا بعضی ازآنها را عوض کند، زکات بر او واجب نیست، همچنین است اگر پیش از تمام شدن ماه یازدهم شتر یا گاو و یاگوسفندهای او از حد نصاب کمتر شود یا از تصرف در آنها منع شود.

مساله 1767- کسی که باید زکات شتر، گاو و یا گوسفند را بدهد، اگر زکات آنها را از مال

ناوبری کتاب