صفحه ۲۹۲

جبران سرمایه:

مساله 1650- اگر در اول سال سودی به دست نیاورد و از سرمایه یا غیر از سرمایه خرج کند و قبل از پایان سال سودی به دست آورد، نمی تواند آن را از منافع سال جبران نماید، بلکه اول سال او وقتی است که سود به دست می‎آورد. ولی اگر پس از به دست آوردن سود ضرری به سرمایه وارد شود می‎تواند آن را از سود جبران کند.

مساله 1651- اگر مقداری از سرمایه مخمس تلف شود و از باقیمانده آن سودی ببرد که از مخارج سالیانه اش زیادبیاید، بنابراحتیاط مقداری را که از سرمایه تلف شده از منافع برندارد، هر چند جواز آن بعید نیست.

مساله 1652- اگر غیر از سرمایه چیز دیگری از دارایی او از بین برود، نمی تواند از سودی که به دست می‎آورد آن چیزرا جبران نماید، ولی اگر در همان سال در زندگی به آن چیز احتیاج داشته باشد می‎تواند در بین سال از منافع کسب آن را تهیه نماید.

مساله 1653- کسی که دارای چند رشته کسب و منبع درآمد می‎باشد، ظاهرا می‎تواند پس از به دست آمدن سودهرگونه زیانی به سرمایه او وارد شود از سود آن جبران و کسر نماید، خواه هر رشته از کسب او دارای دخل و خرج جداگانه و صندوق مستقل باشد یا نه، هرچند در صورت اول احتیاط آن است که زیان وارد بر سرمایه یک رشته را ازسود رشته دیگر کسر نکند.

مساله 1654- اگر در اثر به دست آمدن سود خسارتی بر مغازه وارد شود که نیاز به تعمیر پیدا کند، ظاهرا می‎تواندمخارج تعمیر را از سود سالیانه کسر نماید، ولی اگر تعمیر برای زیبایی مغازه باشد نمی توان آن را از سود کسر نمود.

مساله 1655- آباد کردن زمینهای موات چنانچه برای تجارت یا بهره بردن از کشت و زرع آن باشد جزو سرمایه به حساب می‎آید، ولی اگر برای تفریح و استراحت شخصی خود و زن و فرزندانش در حد نیاز عرفی باشد و قصدتجارت و کسب نداشته باشد جزو سرمایه محسوب نمی شود، و در صورتی که عرفا خارج از شان او نباشد جزومخارج سالیانه است.

مساله 1656- اگر تاجر یا کاسب منظور از (کاسب) هر کسی است که به وسیله کسب و شغل خود درآمدی به دست آورد، چه دارای مغازه بوده یا کارگر یا کارمند و یا دارای هر شغل دیگر باشد. و یا کشاورز از درآمد سالیانه اش وسیله نقلیه ای بخرد یکی از سه حالت را دارد:

ناوبری کتاب