صفحه ۲۸۸

صورت کسب نباشد - چنانچه از مخارج سالیانه اش اضافه بیاید باید خمس آن رابپردازد، ولی لازم نیست خمس مهریه خود را بدهد، هرچند احوط است.

مساله 1627- مالی را که فقیر از راه گرفتن خمس به دست آورده اگر از مخارج سالیانه اش زیاد بیاید خمس ندارد، هرچند خوب است خمس آن را بدهد. ولی آنچه را که از راه صدقات مستحبی به دست آورده، بلکه بنابراحتیاط آنچه بابت زکات گرفته و از مخارج سالیانه اش اضافه آمده است خمس دارد، و اگر از مالی که به او داده اند سودی ببرد، بایدخمس مقداری را که از مخارج سالیانه اش زیاد می‎آید بپردازد.

مساله 1628- هریک از کاسب، تاجر، صنعتگر و مانند اینها یک سال پس از شروع به دست آوردن سود باید خمس آنچه از مخارج سالیانه شان اضافه آمده بپردازند، همچنین کسی که شغلش کاسبی نیست اگر اتفاقا داد و ستدی کند وسودی ببرد، پس از آنکه یک سال از سود بردن او گذشت باید خمس مقدار اضافه بر مخارج سالیانه را بپردازد.

مساله 1629- درختانی را که انسان به واسطه ارث مالک شده یا خمس نهال و مخارج کشت آنها را داده است، اگر درموقعی که عرفا زمان قطع آنها فرا رسیده و یا زودتر قطع کند، مقدار رشد آنها از درآمد سال قطع محسوب است. پس آنچه در آن سال صرف مخارج شود خمس ندارد، ولی باید خمس آنچه را از مخارج سالیانه زیاد آمده بپردازد.

مساله 1630- اگر به عنوان مثال درختی که خریده و خمسش را داده یا ارث به او رسیده میوه دهد، آنچه از مخارج سالیانه زیاد بیاید خمس دارد، و اگر درخت رشد کند یا گوسفند داشتی چاق شود، رشد درخت یا چاقی گوسفند ازدرآمد سالی است که آنها را می‎فروشد یا عرفا وقت فروش آنهاست، پس لازم نیست هرسال حساب نماید.

مساله 1631- اگر ملکی را برای افراد معینی - مثلا برای فرزندان خود - وقف نماید، چنانچه آنان در آن ملک زراعت ودرختکاری کنند و از آن سودی به دست آورند و از مخارج سالیانه شان زیاد بیاید باید خمس آن را بپردازند، همچنین اگر به صورت دیگری از آن ملک سود ببرند - مثلا اجاره آن را بگیرند - باید خمس مقداری را که از مخارج سالیانه آنان زیاد می‎آید بپردازند.

مساله 1632- اگر اجیر شود تا کاری را طی چند سال انجام دهد و اجرت همه را یک دفعه دریافت نماید، اجرت بر آن سالها تقسیم می‎شود، و آنچه در مقابل کار در سال اول است در آمد آن سال می‎باشد.

مساله 1633- اگر از کافر یا کسی که به دادن خمس عقیده ندارد مالی که نزد او متعلق خمس

ناوبری کتاب