آیت‌الله منتظری

اختلاف داشته باشند - مثل آنکه یکی بگوید ماه بلند بوده و دیگری بگوید بلند نبوده - به گفته آنان ماه ثابت می‎شود.

3 - عده ای که از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا می‎شود بگویند ماه را دیده ایم، همچنین است هر چیزی که به واسطه آن یقین یا اطمینان پیدا می‎شود.

4 - سی روز از آغاز ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن اول ماه رمضان ثابت می‎شود، و سی روز از اول ماه رمضان بگذردکه به واسطه آن اول ماه شوال (عید فطر) ثابت می‎شود.

5 - حاکم شرع جامع الشرایط حکم کند که اول ماه است.

مساله 1599- اگر حاکم شرع جامع الشرایط حکم کند که اول ماه است، کسی هم که از او تقلید نمی کند باید به حکم او عمل نماید، ولی کسی که می‎داند حاکم شرع اشتباه کرده یا او را جامع الشرایط نمی داند نمی تواند به حکم او عمل کند.

مساله 1600- اول ماه با پیشگویی منجمین ثابت نمی شود، ولی اگر انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا کند باید به آن عمل نماید.

مساله 1601- بلند بودن ماه یا دیر غروب کردن آن دلیل بر اینکه شب پیش، شب اول ماه بوده نیست.

مساله 1602- اگر اول ماه رمضان برای کسی ثابت نشود و روزه نگیرد، چنانچه دو مرد عادل بگویند شب پیش ماه رادیده ایم باید روزه آن روز را قضا کند، و اگر در همان روز باشد، بقیه روز هم از کارهایی که روزه را باطل می‎کندبپرهیزد.

مساله 1603- روزی را که انسان نمی داند "آخر رمضان" است یا "اول شوال" باید روزه بگیرد، حکم روزی را که انسان نمی داند ( اول رمضان) است یا (آخر شعبان) در مساله (1443) بیان شده است. ولی اگر پیش از مغرب بفهمد اول شوال بوده یا دو مرد عادل شهادت دهند باید افطار نماید.

مساله 1604- در هوای صاف اگر بیشتر مردم در صدد دیدن ماه بوده اند و با این حال ماه را ندیده باشند و فقط دو مردعادل به آن شهادت دهند - چون در معرض اشتباه می‎باشند - اعتبار شهادت آنان محل اشکال است.

مساله 1605- شهادت دو مرد عادل باید از روی حس و دیدن باشد، پس اگر از روی حدس و یا قواعد علمی شهادت دهند اعتباری ندارد.

مساله 1606- اگر در شهری اول ماه ثابت شود برای مردم شهرهای دیگر فایده ندارد، مگر آنکه فاصله آنها کم باشد، یاانسان بداند که افق آنها یکی است، و یا بداند در آن شهری که ماه دیده شده آفتاب زودتر از شهر خودش غروب می‎کند.