مساله 1458- اگر روزه دار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد و یا زیان غیر قابل تحملی به او برسد، واجب است به اندازه ای که از مردن یا از آن زیان رها میشود آب بیاشامد، ولی روزه او باطل میشود و اگر ماه رمضان باشد باید در بقیه روز از انجام کاری که روزه را باطل میکند خود داری نماید، و بنابراحتیاط واجب قضای آن را هم بگیرد.
مساله 1459- انسان نمی تواند به خاطر ضعف و ناتوانی جسمی روزه خود را بخورد، ولی اگر ضعف او به قدری زیاداست که به طور عادی قابل تحمل نیست خوردن روزه اشکال ندارد.
مساله 1460- اگر روزه برای انسان ضرر داشته باشد نباید روزه بگیرد، و اگر با وجود ضرر روزه گرفت روزه اش باطل است و باید قضای آن را بجا آورد. همچنین است اگر احتمال بدهد که روزه برای او ضرر دارد و احتمال او در نظر مردم عقلایی و بجا باشد.
مساله 1461- جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که به واسطه آن معمولا غذا به حلق نمی رسد - اگرچه اتفاقا به حلق برسد - روزه را باطل نمی کند، ولی اگر انسان از ابتدا بداند که به حلق میرسد، چنانچه فرو رود روزه اش باطل میشود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب میشود، بلکه در این صورت اگر فرونرود نیز آن روز را روزه بگیرد و بنابراحتیاط قضای آن را هم بجا آورد.
3 - جماع:
مساله 1462- "جماع" روزه را باطل میکند، اگرچه فقط به اندازه ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، و فرقی نمی کند که با زن باشد یا - نعوذ بالله - با مرد. و این عمل موجب بطلان روزه فاعل و مفعول میشود.
مساله 1463- در صورتی که تصمیم به جماع گرفته و توجه داشته باشد که روزه اش باطل میشود - هرچند جماع انجام نگرفته یا به اندازه ختنه گاه داخل نشود و منی بیرون نیاید - صحت روزه او محل اشکال است، پس روزه آن روزرا تمام کند و قضای آن را نیز بجا آورد.
مساله 1464- هرگاه فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا او را به جماع مجبور نمایند به طوری که عمل بدون اراده و اختیار او واقع شود روزه او باطل نمی شود، ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا دیگر مجبور نباشد بایدفورا از حال جماع خارج شود، وگرنه روزه او باطل میشود.