آیت‌الله منتظری

مساله 945- اگر پیش از تمام شدن ذکر سجده از روی اشتباه پیشانی را از زمین بردارد، نمی تواند دوباره بر زمین بگذارد و باید آن را یک سجده حساب کند، ولی اگر یکی از شش عضو را - بجز پیشانی - اشتباها از زمین بردارد، باید برزمین بگذارد و ذکر را بگوید.

مساله 946- اگر در سجده اول مهر به پیشانی بچسبد و در همین حالت دوباره به سجده رود اشکال دارد، و اگر درسجده اول پیشانی خاک آلود شده باید برای سجده بعد خاک را برطرف نماید.

مساله 947- هرگاه در حال سجده بفهمد چیزی - مانند موی سر - بین پیشانی و مهر فاصله شده، نباید پیشانی را بلندنماید، بلکه باید به هر شکل ممکن چیزی را که فاصله شده برطرف نماید.

مساله 948- بعد از تمام شدن ذکر سجده اول باید بنشیند تا بدن آرام گیرد و دوباره به سجده رود.

مساله 949- بنابراحتیاط واجب در هر رکعت از نماز که تشهد ندارد باید بعد از سجده دوم قدری بی حرکت بنشیند وسپس برخیزد.

مساله 950- سجده کردن برای غیر خداوند متعال حرام می‎باشد، و اینکه بعضیها مقابل قبر امامان (ع) پیشانی را به زمین می‎گذارند فقط در صورتی اشکال ندارد که برای خدا و شکر او باشد.

چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است:

مساله 951- سجده بر زمین و چیزهای غیر خوراکی و غیر پوشاکی که از زمین می‎روید مانند چوب و برگ درخت صحیح است، گرچه مانند علف و کاه خوراک حیوانات باشد. ولی سجده بر مواد پوشاکی و یا خوراکی انسان مانندگندم، جو، نان و نیز بر مواد معدنی مانند طلا و نقره و بنابراحتیاط واجب بر عقیق و فیروزه و نظیر اینها باطل است.همچنین سجده بر چیزهایی که از نفت گرفته می‎شود صحیح نیست.

مساله 952- سجده بر سنگهای معدنی مانند سنگ مرمر، سنگهای سیاه، سنگ آهک و سنگ گچ صحیح است. بلکه بر گچ، آهک پخته، آجر و کوزه گلی هم اشکال ندارد، هرچند احوط ترک آن است.

مساله 953- احتیاط واجب آن است که بر برگ درخت مو - چنانچه تازه باشد - سجده نکنند.