آیت‌الله منتظری

شرح واجبات و ارکان نماز

1 - نیت:

مساله 828- "نیت" یعنی تصمیم و اراده بر انجام کار، و اگر انسان به کاری که انجام می‎دهد توجه داشته باشد قهرانیت و اراده آن کار را خواهد داشت. انسان باید عبادات و از جمله نماز را به نیت قربت یعنی برای انجام فرمان خداوندعالم بجا آورد، و لازم نیست نیت را از قلب خود بگذراند یا به زبان بگوید که مثلا: "چهار رکعت نماز ظهر می‎خوانم قربه الی الله"، بلکه در نماز احتیاط که در موارد شک در رکعات خوانده می‎شود نباید به زبان بگوید.

مساله 829- انسان باید فقط برای انجام فرمان خدا نماز بخواند و انگیزه دیگری نداشته باشد، پس اگر برای ریا یعنی نشان دادن به مردم باشد یا خدا و مردم - هر دو - را در نظر بگیرد نماز او باطل است، اما اگر ریا در قلب نمازگزار خطورنماید ولی تاثیری در عمل او نداشته باشد نماز او صحیح است.

مساله 830- اگر قسمتی از نماز را هم برای غیر خدا بجا آورد نماز باطل می‎شود، چه آن قسمت واجب باشد مثل حمد و سوره، و چه مستحب باشد مانند قنوت، بلکه اگر تمام نماز را برای خدا بجا آورد ولی برای نشان دادن به مردم در جای مخصوص مثل مسجد، یا در وقت مخصوص مثل اول وقت، و یا به طرز مخصوصی مثلا با جماعت، نمازبخواند نمازش باطل است.

مساله 831- تعیین شماره رکعتهای نماز لازم نیست، ولی نمازگزار باید هنگام شروع نماز متوجه باشد نمازی را که قصد دارد بخواند نماز ظهر است یا عصر، نماز قضاست یا ادا، و نیز در مثل نماز صبح و نافله آن که تعیین هر کدام متوقف بر قصد وجوب یا استحباب می‎باشد باید نیت وجوب یا استحباب نماید.

مساله 832- انسان باید از آغاز تا پایان نماز یا هر عبادت دیگر به نیت خود باقی باشد، و اگر مثلا در بین نماز چنان غافل شود که اگر از او بپرسند نداند چه می‎کند نمازش باطل است.

2 - قیام (ایستادن):

مساله 833- "قیام هنگام گفتن تکبیره الاحرام" و قیام پیش از رکوع که آن را "قیام متصل به رکوع" می‎نامند "رکن"است، ولی قیام موقع خواندن حمد و سوره و قیام پس از رکوع رکن