آیت‌الله منتظری

غلو

(سؤال) چنان که مستحضرید امروزه غلو یکی از خارهایی است که گرچه در گذشته دامنگیر عوام بوده و لیکن امروزه آن را از زبان خواصی می‎شنویم که انگشت تعجب و شگفتی را بر دندان می‎نشاند، لذا از شمای بزرگ و گرامی که تاکنون چون استادی هر چند غیر حضوری برای بنده بوده اید و این جانب هم به نوبه خود از خرمن دانش و معرفت شما دانه هایی در خور خود برچیده ام خواستارم در این امر مرا از راهنمایی های مدللانه و منتقدانه خود بهره مند بفرمایید.

جواب: اجمالا عرض می‎شود که: از روایات و تاریخ استفاده می‎شود غلات کسانی بوده اند که یا ائمه اطهار(ع) را در عبودیت، خلق و رزق شریک خدا قرار می‎دادند، و یا معتقد بودند که خداوند متعال کارهای عالم را به آنان تفویض نموده و خود از تدبیر عالم منعزل شده، و یا در ائمه اطهار یا یکی از ائمه (ع) حلول کرده است، یا معتقد بودند که آن ها به تمام غیب، علم دارند، یا معتقد بودند که ائمه اطهار(ع) انبیا می‎باشند، و یا معتقد به تناسخ و تعلق ارواح بعضی ائمه به بدن بعضی دیگر بودند، و یا می‎گفتند معرفت ائمه (ع) شخص را از جمیع تکالیف بی نیاز می‎کند. برای بررسی بیشتر می‎توانید به "بحار الانوار، جلد 25، صفحه 261» مراجعه کنید.

و این اعتقادات باعث شد ائمه اطهار(ع) برخوردی تند با این ها بنمایند، تا جایی که طبق نقل فرمودند: "احذروا علی شبابکم الغلاة لایفسدوهم، فان الغلاة شر خلق الله، یصغرون عظمة الله و یدعون الربوبیة لعباد الله، و الله ان الغلاة شر من الیهود و النصاری و المجوس و الذین اشرکوا"؛الامالی، شیخ طوسی، ص 650؛ بحارالانوار، ج 25، ص 265. "بترسید بر جوانانتان از غلات که آنان را فاسد نکنند. غلات بدترین خلق خدا هستند، بزرگی خداوند را کوچک می‎شمارند و برای بندگان خدا ربوبیت قائل می‎شوند. به خدا قسم غلات بدتر از یهود، نصارا، مجوس و مشرکین می‎باشند".