از مردم حضور داشته باشند. از روایات مربوط به اجرای حد زنا توسط حضرت امیر(ع) فهمیده میشود تعداد حاضرین باید بیش از یک نفر باشند؛جواهر الکلام، ج 41، ص 353. زیرا در روایت احمد بن محمد بن خالد - که سابقا ذکر شد - تعبیر "یا معشر المسلمین ! اخرجوا..." به کار رفته است. روشن است که به یک یا دو و یا سه نفر عنوان "معشر" صدق نمی کند.
و در مورد شرایط حاضران باید توجه داشت که در آیه شریفه به مؤمن بودن آنان تصریح شده است. البته ممکن است گفته شود "مؤمن" در این جا در مقابل "کافر" و "منافق" استعمال شده است؛ بنابراین صرف مسلمان بودن حاضرین کفایت میکند، هرچند عادل نباشند. مؤید این بیان، روایت احمد بن محمد بن خالد است که در آن، حضرت امیر(ع) به "یا معشر المسلمین" تعبیر کرده اند، و نیز در "تفسیر قمی" ذیل آیه فوق آمده است: ابی الجارود از حضرت امام باقر(ع) نقل میکند که در رابطه با جمله: (طائفة من المؤمنین) فرمودند: "یجمع لها الناس اذا جلدوا" که مؤمنین بر "ناس" تطبیق شده است.
اما از ظاهر آیه شریفه و نیز روایات وارده میتوان استفاده نمود که حاضرین نباید از کسانی باشند که خودشان مستحق حد الهی هستند،وسائل الشیعة، ج 28، ص 133، باب 31، ح 1 - 4؛ الکافی، ج 7، ص 188، ح 3. هرچند سند اکثر این روایات قابل خدشه است و لذا بسیاری از فقها به کراهت حضور چنان کسانی نظر داده اند؛ نظیر شیخ مفید در "مقنعه"،المقنعه، ص 781. شیخ طوسی در "نهایه"،النهایه، ص 701. ابن براج در "مهذب"،مهذب الاحکام، ج 2، ص 528. محقق در "شرایع"،شرائع الاسلام، ج 4، ص 157. علامه در "قواعد"،القواعد و الفوائد، ج 3، ص 528. شهید اول در "لمعه"،الروضة البهیه، ج 9، ص 96. شهید ثانی در "مسالک"،مسالک الافهام، ج 14، ص 389. و صاحب "جواهر".جواهر الکلام، ج 41، ص 351.
.jpg)
