از طرفی مفهوم اهانت و هتک حرمت انسانی متغیر و متأثر از فرهنگ و آداب و رسوم ملت ها در ازمنه و امکنه گوناگون است، و چه بسا کاری در بین ملتی و یا در زمان و مکان خاصی هتک حرمت و کرامت انسانی شمرده شود و در بین مجامع دیگر و یا زمان و مکان دیگر این گونه نباشد؛ بنابراین ممکن است عمل و رفتاری در زمان یا مکان خاصی اهانت و موجب تعزیر باشد و در مکان یا زمان دیگری نباشد.
علنی بودن مجازات ها
(سؤال) در اجرای مجازات ها آیا علنی بودن آن ها الزامی و یا مورد تأکید شرع مقدس است ؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا این تأکید شامل همه مجازات ها میشود یا به موارد ویژه ای اختصاص دارد؟ و آیا تماشاچیان باید شرایطی را دارا باشند؟ و حضور چه تعداد از آنان کفایت میکند؟
جواب: در مورد علنی بودن اجرای حدود، در قرآن کریم در مورد حد زنا آمده است: (ولیشهد عذابهما طائفة من المؤمنین) .سوره نور (24)، آیه 2. ظاهر آیه شریفه این است که باید عده ای از مؤمنین شاهد و ناظر اجرای حد زنا باشند. در برخی از روایات نیز آمده است که حضرت امیر(ع) در مقام اجرای حد زنا مردم را مطلع فرموده و دستور دادند تا شاهد اجرای حد باشند؛ از جمله روایت احمد بن محمد بن خالد است در مورد مردی که نزد حضرت امیر(ع) چهار مرتبه به زنا اعتراف نمود و آن حضرت در بین مردم اعلام فرمود: "یا معشر المسلمین ! اخرجوا لیقام علی هذا الرجل الحد..."؛وسائل الشیعة، ج 28، ص 55، باب 31، ح 3. "ای مسلمانان ! بیرون آیید تا بر این مرد حد جاری شود". البته آنچه از آیه شریفه فهمیده میشود تنها لزوم علنی بودن اجرای حد زنا میباشد و تعمیم آن به سایر مجازات ها نیازمند دلیل است. و برخی از فقها امر در این آیه شریفه را حمل بر استحباب کرده اند؛