آیت‌الله منتظری

شخص گناهکار". و بالاخره نسبت به هر گناهی تأدیب جایز است؛ ولی تأدیب مراتب دارد و الزامی هم نیست.

تعزیر در جهت اظهار مطالب مهم

(سؤال) اگر قاضی واجد شرایط تشخیص داد که کسی مطالب مهمی را می‎داند که در راستای مصالح نظام اسلامی یا حفظ حقوق لازم المراعات قرار دارد و از اظهار آن ها خودداری می‎کند، در این صورت با توجه به این که اظهار آن مطالب بر او واجب و ترک آن حرام می‎باشد، آیا قاضی می‎تواند آن شخص را مورد تعزیر یا تهدید و فشار قرار دهد، چون ترک واجب یا فعل حرام انجام داده است ؟

جواب: اولا: فرض سؤال مبنی بر حجت بودن علم قاضی به طور مطلق می‎باشد، در صورتی که مسأله محل اختلاف است.

ثانیا: قاضی باید در فرض مورد سؤال این معنا را احراز کند که شخص مورد نظر نیز اظهار آن مطالب را بر خودش واجب می‎داند و از روی عناد با حق، آن ها را کتمان می‎کند تا بتواند به خاطر ترک واجب او را تعزیر نماید؛ و احراز این موضوع برای قاضی ممکن نیست، زیرا او نمی تواند از ضمیر شخص متهم نسبت به این امر مطلع شود. بنابراین در صورتی که قاضی یقین هم داشته باشد کسی مطلب نافع و مهمی را می‎داند شرعا نمی تواند او را تعزیر نماید، تا چه رسد به این که قاضی گمان یا شک داشته باشد. علاوه بر این که "مصلحت نظام" و "حقوق لازم المراعات" از امور کش داری هستند که تبیین مفهوم آن و تعیین مصداق آن نیاز به کارشناسی متعهدانه و خارج از گرایش های سیاسی دارد و تحقق آن به گونه ای که نظام در معرض خطر واقع شود بسیار اندک و در مرز عدم است.

تعزیر در جهت حفظ مصلحت نظام

(سؤال) در موردی که موضوع تعزیر به نظر متهم محقق نشده، یعنی او