صفحه ۵۳۷

علیکم القصاص ) ؛سوره بقره (2)، آیه 178. "ای مؤمنان قصاص بر شما نوشته شد (واجب شد)"، در غیر آن موارد محکم است. علاوه بر این که در آیه شریفه اولی خطاب "لکم" که یک خطاب عام اجتماعی است مشعر بر این است که جواز قصاص در اجتماع مایه حیات است؛ و امری که در آن حیات است سلب آن موجب ممات خواهد بود.

و به هر صورت مشروعیت چنین قراردادی محل اشکال است؛ هرچند بر فرض تحقق چنین قراردادی، قصاص پس از آن خلاف احتیاط است. والله العالم.

دیه در موارد خطای محض

(سؤال) آیا تعلق دیه و عدم آن از امور امضایی است یا تأسیسی ؟ و در صورت تأسیسی بودن آن، در صورتی که عملی که منجر به موجبات دیه شده باشد خطای محض باشد دلیل تعلق آن چیست ؟ و چگونه این امر با رضایت فرد ساقط می‎شود؟

جواب: دیه حکم تأسیسی باشد یا امضایی بالاخره لازم الاداء می‎باشد، زیرا در مورد خطای محض نیز جنایتی بر کسی وارد شده، هرچند کسی گناهی مرتکب نشده باشد؛ ولی به هرحال شخص مورد جنایت حقی بر جانی پیدا کرده است، اما چون جانی گناهی مرتکب نشده، در دیه قتل خطای محض، دیه آن بر عهده عاقله قاتل گذاشته شده است و در صورت رضایت شخص مورد جنایت یا عفو اولیای مقتول، حق آن ها ساقط می‎شود.

دیه اهل کتاب

(سؤال) تعدادی از همکاران این جانب در مجلس شورای اسلامی که از اقلیت های مذهبی می‎باشند، سؤال زیر را از حضرت عالی دارند؛ خواهشمندم با پاسخ آن، این جانب و آنان را مستفیض فرمایید:

نظر به این که موضوع دیه اهل کتاب و برابری آن با دیه مسلمانان در برخی از محاکم عمومی و انقلاب با نظرات متفاوت بررسی و حکم صادر می‎شود که گاه سبب نگرانی و تضییع حق جوامع

ناوبری کتاب