عبدالمطلب را توانستید (در جنگ) اسیر کنید پس آن ها را نکشید؛ زیرا آنان با اکراه به جنگ وادار شده اند". از علت مذکوره در این روایت میتوان یک حکم کلی برای هر موردی که کسی با اکراه به جنگی آورده شده، استفاده نمود.
محدوده ارتداد
(سؤال) آیا اگر فلاسفه و متفکرین به نقد دین بپردازند و پاسخ های فقها را نیز نقد کنند و قانع نشوند، میتوان آن ها را معاند و مرتد دانست و اعدام کرد؟
جواب: نقد علمی - چه در مسائل دینی یا غیر آن - غیر از عناد و لجاجت با حق و انکار آن میباشد. ملاک ارتداد، عناد با حق پس از روش شدن آن است.
قرآن میفرماید: (فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون أحسنه) ؛سوره زمر (39)، آیات 17 و 18. "بشارت ده [ای پیامبر] به آن دسته از بندگان من که به سخن گوش فرا داده و سپس بهترین آن را پیروی میکنند".
اگر نقد و ابراز نظر نباشد، انتخاب احسن و سپس پیروی از آن، امکان ندارد. لازم به تذکر است که مقصود از آیه شریفه اگر فقط مسائل دین نباشد قطعا منحصر به مسائل غیر دینی نیست.
به شهادت تاریخ نیز، سیره پیامبراکرم (ص) و پیشوایان معصوم (ع) با مخالفان اسلام و آن هایی که با غیر سلاح با دین حق مبارزه میکردند، همین بوده است. آن حضرات پیوسته با منطق و استدلال و جدال احسن با کسانی که نسبت به اسلام، شبهه ای داشتند برخورد میکردند. از باب نمونه، مجادلات و مباحثات ابن ابی العوجاء و امثال او با امام صادق (ع) در مسجد الحرام، و نیز مناظرات کلامی حضرت رضا(ع) با علمای سایر ادیان قابل توجه میباشد.
.jpg)
