آیت‌الله منتظری

محارب اهل ذمه ای هستند که پیمان شکنی کنند و به سرزمین دشمن ملحق شوند و با مسلمانان به جنگ اقدام کنند. ابن عمر می‎گوید: مقصود گروه مرتدها هستند چون آیه در باره قبایل عرین نازل شده است. دلیل ما اجماع شیعیان و اخبارشان است".

4 - و در "نهایه" گفته است: "المحارب هو الذی یجرد السلاح و یکون من اهل الریبة، فی مصر کان أو غیر مصر، فی بلاد الشرک کان أو فی بلاد الاسلام، لیلا کان أو نهارا؛ فمتی فعل ذلک کان محاربا"؛النهایه، شیخ طوسی، ص 720. "محارب کسی است که سلاح برکشد و مظنون به افساد باشد، خواه در شهر باشد یا غیر شهر، در سرزمین مسلمانان باشد یا در سرزمین کفر، شب باشد یا روز، تفاوتی ندارد؛ در همه موارد به او محارب می‎گویند".

5 - و در "مبسوط" در تفسیر آیه محاربه نوشته است: "و اختلف الناس فی المراد بهذه الایة، فقال قوم: المراد بها اهل الذمة اذا نقضوا العهد و لحقوا بدار الحرب و حاربوا المسلمین... و قال قوم: المراد بها المرتدون عن الاسلام اذا ظفر بهم الامام... و قال جمیع الفقهاء: ان المراد بها قطاع الطریق و هو من شهر السلاح و أخاف السبیل لقطع الطریق، و الذی رواه أصحابنا: أن المراد بها کل من شهر السلاح و أخاف الناس فی بر کانوا أو فی بحر، و فی البنیان أو فی الصحراء، و رووا أن اللص أیضا محارب، و فی بعض روایاتنا: ان المراد بها قطاع الطریق کما قال الفقهاء"؛المبسوط، ج 8، ص 47. "در مصداق این آیه اختلاف است، برخی گفته اند مقصود آیه پیمان شکنان ذمی هستند که به سرزمین کفار ملحق شده و با مسلمانان وارد جنگ شده اند، برخی گفته اند مقصود مرتدهایی هستند که امام بر آن ها مسلط شده است و همه فقها (اهل سنت) می‎گویند مقصود از آیه راهزنان هستند و او کسی است که سلاح برکشد و به جهت راه زنی، راه ها را نا امن کند. اما آنچه اصحاب ما نقل می‎کنند این است که مقصود از آیه هر کسی است که سلاح برکشد و مردم را در خشکی یا دریا یا شهرها یا بیابان ها بترساند، و نقل کرده اند