آیت‌الله منتظری

1 - در صحیحه محمد بن مسلم از حضرت امام باقر(ع) چنین آمده است: "من شهر السلاح فی مصر من الامصار فعقر اقتص منه و نفی من تلک البلد، و من شهر السلاح فی مصر من الامصار و ضرب و عقر و أخذ المال و لم یقتل فهو محارب"؛وسائل الشیعة، ج 28، ص 307، باب 1، ح 1. "کسی که در شهری از شهرها اسلحه برکشد و افراد را زخمی کند قصاص می‎شود و از آن شهر تبعید می‎شود، و هرکس که در شهری از شهرها سلاح برکشد و ضرب و زخمی و سرقت مسلحانه کند اما قتل نکند پس او محارب است". ولی در "کافی"الکافی، ج 7، ص 248، ح 12. و "تهذیب"تهذیب الاحکام، ج 10، ص 132. و "استبصار"الاستبصار، ج 4، ص 257. جمله دوم چنین است: "و من شهر السلاح فی غیر الامصار...".

2 - و در حدیثی دیگر از حضرت امام باقر(ع) نقل شده: "من حمل السلاح باللیل فهو محارب، الا أن یکون رجلا لیس من أهل الریبة"؛وسائل الشیعة، ج 28، ص 313، باب 2، ح 1. "کسی که شب سلاح حمل کند محارب است مگر این که مظنون به افساد نباشد".

و جمله آخر حدیث ظاهرا برای استثنای نیروهای رسمی شناخته شده نظامی و انتظامی است که کسی به آن ها شک نمی برد.

3 - مرحوم شیخ طوسی در کتاب "خلاف" نوشته است: "المحارب الذی ذکره الله تعالی فی آیة المحاربة هم قطاع الطریق الذین یشهرون السلاح و یخیفون السبیل، و به قال ابن عباس و جماعة الفقهاء. و قال قوم: هم اهل الذمة اذا نقضوا العهد و لحقوا بدار الحرب و حاربوا المسلمین، و قال ابن عمر: المراد بالایة المرتدون لانها نزلت فی العرینیین. دلیلنا اجماع الفرقة و اخبارهم..."؛الخلاف، ج 5، ص 457، مسأله 1. "محاربی که خداوند در آیه محاربه فرموده است مقصود راهزنانی هستند که سلاح برکشند و راه ها را نا امن کنند. این نظر مورد تأیید ابن عباس و سایر فقها نیز می‎باشد. البته برخی می‎گویند مقصود از