صفحه ۵۰۲

جواب: به طور کلی احکام اسلامی نباید به گونه ای اجرا شود که موجب هتک حرمت اسلام درنظر دیگران شود، و در وضع مقررات حکومتی نیز ملاحظه مصالح اسلام و مسلمین ضروری است؛ ولی در عین حال لازم است زمینه بیان و توضیح فلسفه احکام اولی فراهم گردد.

معیار وضع حدود

(سؤال) آیا بنیه و گنجایش عرب بدوی، معیار بشر است تا براساس آن برای همه ادوار قانون وضع کنند؟ آیا قوانینی چون: سنگسار، قطع دست، زکات و خمس (به علت نبود سیستم مالیاتی) و... مختص عرب بدوی نبوده است ؟

جواب: معیار در تدوین قوانین و احکام شرعی، مصالح و مفاسد واقعی در متعلق احکام است؛ و وقوف بر همه آن مصالح و مفاسد از عهده انسان عادی و محدود که از اسرار عالم آگاه نیست خارج می‎باشد، و تنها صاحب شریعت که به نظام خلقت و پیچ و خم آن و صلاح و فساد همه چیز آگاه است می‎تواند با وقوفی که بر همه آن ها دارد احکام و قوانین را تشریع نماید. البته ممکن است برخی از مصالح و مفاسد، موسمی و موقتی و به لحاظ شرایط ویژه ای باشد و قهرا احکام تابع آن نیز به تبع دگرگونی شرایط و تبدل موضوع از فعلیت خارج می‎گردد. بنابراین هرگز مجرد هنجار عرب بدوی خودبه خود معیار تنظیم قوانین شرع نیست. سنگسار کردن هم مربوط به عرب بدوی نیست، حدود دو هزار سال قبل از اسلام در شریعت حضرت موسی (ع) سنگسار شدن و قطع دست سابقه داشته است.کتاب مقدس، عهد عتیق، سفرلاویان، فصل 20 و 24.

و اصولا باید متذکر شد که هدف اصلی و اساسی اسلام از تشریع حدود و تعزیرات، اصلاح جامعه است؛ و تنبیه خلاف کاران نیز برای رسیدن به این هدف بوده است. بنابراین چنانچه براساس اجتهاد صحیح و از طریق منابع شرعی برای فقیه ثابت

ناوبری کتاب