مطالبه زیان مازاد بر دیه
(سؤال) ماهنامه دادرسی وابسته به سازمان قضایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در شماره نهم خود نظرات فقهی تعدادی از فقها را در باب جواز مطالبه ضرر و زیان مازاد بر دیه شرعی آورده است. استدعا دارد حضرت عالی برای غنای مجموعه نظرات فقهی در این باره نظریه خود را مرقوم فرمایید.
جواب: ظاهرا تعیین دیه برای عضو به منظور جبران خسارت بوده و در آن اعصار معالجه عضو برفرض امکان علاج بیش از مقدار دیه را نیاز نداشته، ولی اگر معالجه و جبران عضو به مقدار بیشتری نیاز داشته باشد جانی مقدار زاید را نیز باید بدهد. اتلاف خواه اتلاف مال باشد یا اتلاف شخص یا اتلاف عضو، ضمان آور است. و بالاخره بنابر احتیاط واجب اکثرالامرین را باید بدهد.
و برای استدلال بر این امر آیه شریفه: (فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم) ؛سوره بقره (2)، آیه 194 "پس هرکس به شما تجاوز نمود، می‌توانید مانند آن، او را مجازات کنید" کافی است؛ زیرا اعتداء شامل تجاوز به مال و شخص و عضو خواهد بود. و مقصود از "مثل شئ" ارزش آن است؛ و ارزش هر چیز به حسب زمان و مکان و شرایط تفاوت دارد. والله العالم.
ثبوت دیه بر عاقله
(سؤال) 1 - قانون مجازات اسلامی دیه قتل خطا و نیز دیه جراحت "موضحه"به جراحتی که سفیدی استخوان دیده شود "موضحه" میگویند. و جنایت های زیادتر از آن را بر عهده عاقله مجرم میداند؛ و نیز ماده دوازده این قانون، دیه را مجازات محسوب میکند.
.jpg)
