آیت‌الله منتظری

مرتکب نزد حاکم شرع صالح احراز گردد. جهت توضیح بیشتر به کتاب "دراسات فی ولایة الفقیه" جلد دوم، صفحه 373 به بعد مراجعه شود.

عدم اجرای بعضی حدود در زمان پیامبر(ص)

(سؤال) شما در بعضی فرمایشات خود فرموده اید که پیامبر(ص) در برخی از مکان ها و زمان ها حدود را جاری نمی کردند؛ زیرا اجرای آن موجب وهن اسلام می‎شده است. خواهشمند است اولا: مبنای فقهی آن را بیان کنید؛ ثانیا: جایگزین حدود چه می‎باشد؟

جواب: در حدیثی از پیامبراکرم (ص) وارد شده: "لولا انی أکره أن یقال: ان محمدا استعان بقوم حتی اذا ظفر بعدوه قتلهم، لضربت أعناق قوم کثیر"؛وسائل الشیعة، ج 28، ص 333، باب 5، ح 3. "اگر اکراه نمی داشتم که در مورد من گفته شود: محمد از قومی کمک گرفت تا بر دشمن پیروز شود، و سپس آن قوم را کشت، همانا گردن قوم زیادی را می‎زدم". البته این حدیث مربوط است به کسانی که منافقانه جزو اصحاب آن حضرت بودند و در جنگ ها به حسب ظاهر پیامبر(ص) را کمک می‎کردند، ولی در خفا توطئه می‎نمودند. مطابق این حدیث چنین افرادی مستحق اجرای حد بودند، ولی آن حضرت به خاطر شرایط زمانی و مکانی آنان را مورد عفو قرار داده و حدود را اجرا نکردند. پس معلوم می‎شود در اجرای حدود الهی باید شرایط خاص زمانی و مکانی و اوضاع و احوال جامعه مورد توجه قرار گیرد.

و در حدیث دیگر حضرت امیر(ع) فرمودند: "لایقام علی أحد حد بأرض العدو..."؛همان، ص 24، باب 10، ح 1. "بر کسی که در سرزمین دشمن است حدی اجرا نمی شود".

و در هرحال در صورت عدم اجرای حدود، نصیحت و طرد طرف و تعزیر او برحسب مصلحت، جانشین حد خواهد بود.