صفحه ۴۷۵

مکاتب، شخص مجرم برحسب مقدار جرم مستحق مجازات ویژه است، که بدون آن هیچ تضمینی برای سلامتی جامعه وجود ندارد. و رحمانیت و رحیمیت و غفور بودن حق تعالی هم مستلزم باز بودن راه گناه و جرم نیست؛ و گرنه اساسا لزومی برای تشریع هیچگونه مجازاتی از ناحیه حق تعالی وجود نداشت و راه فسق و فجور و تجاوز به حقوق دیگران از سوی او آزاد می‎بود، حال این که این امر با رحمت حق تعالی که تعالی و تکامل بندگان را می‎خواهد در تضاد است.

تأثیر زمان و مکان در اجرای حدود

(سؤال) در حدود اسلامی اگر اجرای حدی در شرایطی خاص موجب وهن اسلام و ایجاد تنفر نسبت به مقررات اسلامی در انظار و افکار عمومی باشد، آیا اجرای آن جایز است ؟ و اساسا آیا می‎توان به اصل و قاعده ای فقهی ملتزم گردید که براساس آن به حرمت اجرای هر حکمی که چنین نتیجه ای را به دنبال داشته باشد، دست یافت ؟

جواب: اجرای حدود گرچه منافع فراوانی را برای جامعه در شرایط طبیعی - در صورتی که جرم از راه های شرعی به اثبات رسیده باشد - به همراه دارد و پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "اقامة حد خیر من مطر أربعین صباحا"؛وسائل الشیعة، ج 28، ص 12، باب 1، ح 4. "اجرای حدی [از حدود خداوند] بهتر است از بارانی که چهل صبح ببارد"، ولی اگر در شرایط خاصی مصلحت اقوا در ترک آن باشد، حاکم مسلمین می‎تواند به طور موقت آن را ترک نماید.

در موثقه غیاث بن ابراهیم از حضرت امیر(ع) آمده است: "لااقیم علی رجل حدا بأرض العدو حتی یخرج منها مخافة أن تحمله الحمیة فیلحق بالعدو"؛همان، ص 24، باب 10، ح 2. "بر هیچ فردی حدی از حدود را در سرزمین دشمن اجرا نمی کنم تا این که از آن جا بیرون برود، مبادا که غیرت و تعصب او را وادار کند که به دشمن ملحق شود".

ناوبری کتاب