مکاتب، شخص مجرم برحسب مقدار جرم مستحق مجازات ویژه است، که بدون آن هیچ تضمینی برای سلامتی جامعه وجود ندارد. و رحمانیت و رحیمیت و غفور بودن حق تعالی هم مستلزم باز بودن راه گناه و جرم نیست؛ و گرنه اساسا لزومی برای تشریع هیچگونه مجازاتی از ناحیه حق تعالی وجود نداشت و راه فسق و فجور و تجاوز به حقوق دیگران از سوی او آزاد میبود، حال این که این امر با رحمت حق تعالی که تعالی و تکامل بندگان را میخواهد در تضاد است.
تأثیر زمان و مکان در اجرای حدود
(سؤال) در حدود اسلامی اگر اجرای حدی در شرایطی خاص موجب وهن اسلام و ایجاد تنفر نسبت به مقررات اسلامی در انظار و افکار عمومی باشد، آیا اجرای آن جایز است ؟ و اساسا آیا میتوان به اصل و قاعده ای فقهی ملتزم گردید که براساس آن به حرمت اجرای هر حکمی که چنین نتیجه ای را به دنبال داشته باشد، دست یافت ؟
جواب: اجرای حدود گرچه منافع فراوانی را برای جامعه در شرایط طبیعی - در صورتی که جرم از راه های شرعی به اثبات رسیده باشد - به همراه دارد و پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "اقامة حد خیر من مطر أربعین صباحا"؛وسائل الشیعة، ج 28، ص 12، باب 1، ح 4. "اجرای حدی [از حدود خداوند] بهتر است از بارانی که چهل صبح ببارد"، ولی اگر در شرایط خاصی مصلحت اقوا در ترک آن باشد، حاکم مسلمین میتواند به طور موقت آن را ترک نماید.
در موثقه غیاث بن ابراهیم از حضرت امیر(ع) آمده است: "لااقیم علی رجل حدا بأرض العدو حتی یخرج منها مخافة أن تحمله الحمیة فیلحق بالعدو"؛همان، ص 24، باب 10، ح 2. "بر هیچ فردی حدی از حدود را در سرزمین دشمن اجرا نمی کنم تا این که از آن جا بیرون برود، مبادا که غیرت و تعصب او را وادار کند که به دشمن ملحق شود".