میکنیم که در گذشته قطعا چنین نبوده اند. با این حال چگونه احکام اجتماعی مربوط به زنان ثابت مانده است ؟ استدعا دارم موقعیت زنان را از نظر فقه در زمان حاضر بیان فرمایید و آیا منع زنان از قضاوت و یا شهادت در بعضی امور به این معنا نیست که تعارضی بین فقه و حقوق زنان وجود دارد؟
جواب: هرچند زنان امروز با زنان قرون گذشته قابل مقایسه نیستند، ولکن نمی توان تمایز و تفاوت اکثر زنان در مقایسه با اکثر مردان را در خصوصیات ناشی از خلقت و طبیعت و ساختار جسمی و روحی و فطری منکر شد. پس بعید نیست همین تمایز جسمی و روحی آنان با مردها منشاء تفاوت بعضی احکام آنان باشد. مثلا قضاوت در نظر شرع متوقف و نیازمند بعضی خصوصیات است که در اکثر زنان وجود ندارد، مانند عدم رقت قلب و عاطفه و احساسات زاید. بلی ممکن است زنانی در هر زمان باشند که رقت قلب و عاطفه و احساس آنان از اکثریت زنان کمتر باشد و مانع قضاوت نباشد؛ اما بدیهی است که تشریع احکام برحسب اکثریت و غالب افراد میباشد، نه افراد نادر.
از طرف دیگر، قضاوت زنان از جمله حقوق نیست، بلکه مربوط به حکم شرعی و دلالت دلیل آن میباشد، و عدم صحت قضاوت آنان به خاطر فقدان دلیلی است که بر مشروعیت و صحت آن دلالت داشته باشد؛ زیرا قضاوت نوعی سلطه و اعمال آن بر دیگران است و اصل اولی این است که هیچ کس بر دیگری سلطه ای نداشته باشد، مگر از ناحیه شارع خلاف آن ثابت شود؛ نظیر موارد ولایات شرعی که در فقه ذکر شده است. و دلیلی در دست نیست که بتوان سلطه زنان را به شکل قضاوت اثبات نمود.
دیه زن و مرد
(سؤال) دلیل این که دیه زن نصف مرد است، چیست ؟ و آیا این حکم برخلاف عدل الهی نیست ؟
جواب: دلیل فقهی آن، روایات معتبر زیادی است که در باب دیات از
.jpg)
